Hulpmiddelen bij Parkinson
Parkinson herkent u aan trillende handen (tremor), trage bewegingen en stijfheid. Eén kant van het lichaam is duidelijk meer aangetast dan de andere kant. De problemen met bewegen, denken en emoties worden steeds groter. U heeft meer hulp of hulpmiddelen nodig bij steeds meer dagelijkse activiteiten. Iedere patiënt is uniek en heeft ander mogelijkheden. Waar de ene persoon zichzelf uit de freeze stand haalt door te tellen, heeft de ander een laserschoen nodig. Op deze pagina vindt u informatie over hulpmiddelen en tips die u kunnen ondersteunen bij het dagelijkse leven.
Laatst bijgewerkt op: 10-01-2024
Uw situatie
Wanneer weet u dat het tijd is voor een hulpmiddel? Als omdraaien in bed bijvoorbeeld niet meer lukt, zal eerst een extra glad onderlaken, daarna een bedbeugel of speciaal glijlaken uitkomst bieden. Als uw trillen zelfstandig eten en drinken lastig maakt, kan een gewicht, en later nog een extra gewicht op de hand de tremor onderdrukken. Trillen is lastig te onderdrukken met medicatie, belangrijk voor het voorkomen van een ‘off-fase’ is ook dat u medicijnen op tijd inneemt en dat niet vergeet. U kunt hiervoor bijvoorbeeld een app op uw smartphone installeren maar ook een eierwekker zetten.
Tip: Ga voor advies naar een ergotherapeut die veel weet van Parkinson en hulpmiddelen (Op ParkinsonNet zijn experts te vinden). Iedereen is anders en heeft andere hulpmiddelen nodig. Oefen veel met verschillende hulpmiddelen en let op wat bij u past. Een scootmobiel die voor u te hard gaat, blijft ongebruikt.
Parkinson TV heeft een uitgebreide video van 45 minuten over hulpmiddelen op hun website staan.
Hulpmiddelen bij Parkinson
De top drie van hulpmiddelengebruik bij activiteiten als:
- Aankleden, in bed omdraaien, voortbewegen en rijden.
- Eten en drinken.
- Medicatie op tijd innemen.
Aankleden
Zorg voor gemakkelijke kleding en schoenen die eenvoudig aan en uit te trekken zijn. Denk hierbij aan rekbare stoffen, een blouse met klittenbandsluiting, een broek met elastiek of instappers met elastische veters. Een schoen met een wat hogere hak vermindert de neiging om achteruit te vallen. Maar u kunt ook technieken leren waardoor aankleden makkelijker wordt. Ook kleine hulpmiddelen als een knopenhaak of aankleedstok kunnen bijdragen aan uw zelfstandigheid.
In bed omdraaien
Al in het begin van de ziekte is omdraaien in bed lastig, u kunt dan met gladde onderlakens starten. Heeft u meer steun nodig bij het omdraaien dan is een speciaal glijlaken of glijzeil een eventuele volgende stap. U kunt ook denken aan een bedbeugel, pakpaal of touwladder om zich aan op te trekken om te kunnen draaien. Om het uit en in bed komen helemaal uit te besteden, kunt u aan een roterend bed denken.
Voortbewegen en rijden
Kijkt u eerst, samen met een ergotherapeut, welke hulpvraag u heeft. Lukt het om te lopen en het ‘bevriezen’ te stoppen door te zingen of te tellen? Eventueel kunt u een draagbaar apparaat loopverstoringen Parkinson overwegen. Heeft u meer steun nodig en ook een grotere prikkel om weer op gang te komen? Voor hulp bij lopen is er een speciale Parkinson-rollator of een rollator en rolstoel in één. Misschien is een scootmobiel niet geschikt omdat deze te snel is of omdat u juist verder wil reizen en u daarvoor dus beter een abonnement op de regiotaxi kunt nemen. Voelt u zich niet meer veilig om te fietsen, dan kan een driewielfiets of vierwielfiets toch zorgen voor voldoende beweging in de buitenlucht. Ontwerpers zijn druk bezig om hulpmiddelen te ontwikkelen om uit de ‘freeze” stand te komen. Denkt daarbij aan de laserschoen, trilstok of trilsokken. Komen ze op de markt, dan maakt de Hulpmiddelenwijzer hier een pagina voor.
Eten en drinken
Niet al het trillen is met medicatie te onderdrukken, soms zijn de bijwerkingen erger dan de tremor. Het gebruik van verzwaard bestek, tremorlepel, speciale drinkbekers maar ook een verzwaarde polsband kan dan een uitkomst zijn bij eten en drinken. Deze polsband kunt u ook bij andere activiteiten gebruiken.
Medicatie op tijd innemen
Gelukkig zijn de behandelmogelijkheden en medicatie bij Parkinson steeds beter op de mens afgesteld. Het is wel belangrijk dat de medicatie op tijd wordt ingenomen en niet vergeten wordt om te voorkomen dat u in een “off-fase” terecht komt. Soms zijn de schema’s van inname lastig. Als u problemen heeft met uw geheugen is een steuntje in de rug belangrijk. Hulpmiddelen zijn: een eierwekker, horloge met alarmfunctie of een medicijndoos die u mee kunt nemen. Bent u bedreven met een smartphone dan kunt u een app installeren wat u helpt bij medicatie-inname. Maar ook technische hulpmiddelen als een medicijndispenser of zorgrobot helpen u bij het herinneren om de medicijnen op tijd in te nemen.
Schrijven met de hand
Als bijvoorbeeld schrijven lastig wordt door Parkinson kunt u de greep van het schrijfgerei aanpassen, de pen verzwaren of een pen met een lichtje aanschaffen. Dit licht geeft aan dat u te hard drukt. Maar u kunt ook een verzwaarde polsband gebruiken of typen. Misschien dat schrijven met een styluspen op een tablet wel gaat.
Intiem zijn
Andere ongemakken zijn ingrijpend en lastig te bespreken of om er hulpmiddelen voor te vinden. Denkt u bijvoorbeeld aan seksualiteit, ook hulpmiddelen bij intiem zijn vindt u op de Hulpmiddelenwijzer. Wilt u meer informatie? Kijkt u op de webpagina van de Parkinsonvereniging over seksualiteit en bestel de brochure. Ook kunt u de website van Dokter.nl bezoeken met medische informatie over Parkinson en seksualiteit.
Vergoedingswijzer
Er zijn veel verschillende hulpmiddelen die niet/wel vergoed worden door de zorgverzekeraar/gemeente/ UWV/Fonds. Wel of niet met een eigen bijdrage. Meer informatie vindt u op de specifieke pagina over het hulpmiddel op de Hulpmiddelenwijzer.
Meer informatie
- Op Thuisarts.nl over de ziekte van Parkinson
- Op de Hersenstichting.nl over de hersenaandoening Parkinson.
- Parkinson Vereniging als u behoefte heeft aan contact met andere parkinsonpatiënten en hun naasten. U kunt via de website veel informatiemateriaal en brochures gratis downloaden. Over de laatste levensfase met ParkinsonSupportplan en gesprekshulpen.
- ParkinsonNet: landelijk netwerk van behandelaars die gespecialiseerd zijn in het behandelen en begeleiden van mensen met de ziekte van Parkinson.
- Parkinsonzorgzoeker: informatie over in parkinson gespecialiseerde zorgverleners die bij jou in de buurt werkzaam zijn.
- ParkinsonTV: online tv-programma met iedere maand een nieuwe aflevering. Via Uitzending Gemist zijn de ruim 70 eerdere afleveringen terug te kijken.
- Verdermetparkinson: tips voor patiënten en naasten.
- ParkinsonNEXT: overzicht van het lopende wetenschappelijk onderzoek op het gebied van parkinson in Nederland met nieuwsbrief
- Parkinsonopmaat: een site voor onderzoek naar persoonsgerichte zorg met vraagbaak.
- Boek: Een nieuwe uitdaging met Parkinson
- Praktische gids voor (jonge) mensen met de ziekte van Parkinson en hun omgeving. Auteurs: C.P.W. (Peter) van den Berg, M.J. (Mees) Kommer en R. (Romy) Treffers (redactie).
- Gratis brochures via het Parkinsonfonds, bijvoorbeeld over bewegen, voeding, nachtrust en weersinvloeden. Heeft u Parkinson en zou u uw verhaal willen delen? Het Parkinsonfonds komt graag met u in contact! Zij zijn te bereiken via 023 554 07 55 of via info@parkinsonfonds.nl.
- Op Zorgvannu.nl: De Parkinson coach als hulpmiddel.
- (2023) Cue2Walk, cost-effectiveness of automated freezing detection and provision of external cues in comparison to standard metronome based cueing in people with Parkinson’s disease
Dr. E.E.H. van Wegen (AmsterdamMC)
Deze studie onderzoekt de kosteneffectiviteit van de 'Cue2Walk', een apparaatje dat mensen met de ziekte van Parkinson helpt om freezing episodes te verminderen. - Laserschoen voorkomt blokkade bij Parkinson (artikel op website van Parkinson vereniging met filmpjes)
- Innovatieve kleine neurostimulator geplaatst bij parkinsonpatiënt(2024) ICTHealth.
Over deze pagina
De inhoud van deze pagina en de afzonderlijke pagina’s van de diverse hulpmiddelen zijn tot stand gekomen door samenwerking met de Parkinsonvereniging.