Deel deze pagina via:

Tips bij aan- en uitkleden baby en kind

Als u een verminderde arm- en handfunctie en/of beenfunctie hebt, kan het aan- en uitkleden van uw kind een uitdaging zijn. Hieronder vindt u tips die dit kunnen vergemakkelijken. 

Inhoud

Laatst bijgewerkt op: 31-05-2024

Voorbereiding

Aankleedkussen

Een goed aankleedkussen vergemakkelijkt het aankleden en verschonen. De meeste aankleedkussens hebben aan de lange zijde opstaande randen; de baby rolt daardoor minder makkelijk van het kussen. Deze opstaande randen kunnen u wel hinderen tijdens de verzorging vanuit de rolstoel en schouderklachten veroorzaken. Ga op zoek naar een aankleedkussen met een lage rand aan de voorzijde. Door een speciale hoes of kussensloop om het kussen te doen, vermindert u de kans dat het kind of losse spulletjes zoals een handdoek of luier van het kussen af glijden. Onder het aankleedkussen kunt u een stukje antislip leggen, waardoor het kussen niet van de commode kan glijden.

Commode of aankleedtafel

Zorg voor een commode op een prettige hoogte, zodat u niet zo ver hoeft te bukken. Zodra uw kindje kan lopen, kan het met uw hulp via een trapje, stoel of opstapje zelf op de commode klimmen. Dit scheelt u tillen.  
Voor grotere kinderen kan een aankleedtafel handig zijn.
Als u moeite hebt met staan of in een rolstoel zit: gebruik een onderrijdbare commode of tafel, zodat u dicht bij uw baby kunt komen en hij bijna bij u op schoot ligt.
Als u niet zo lang kunt staan, kunt u overwegen om een stoel gebruiken. Gebruik een stoel met een actieve zithouding. U zit zo recht en kunt de handelingen beter uitvoeren. Maak eventueel gebruik van een sta-stoel of zadelkruk.

Bij de aanschaf van de commode is het belangrijk om op de volgende punten te letten:

De commode heeft voor u de juiste hoogte. Een richtlijn hiervoor is: de bovenkant van het blad is 7 – 10 centimeter onder de elleboog, opgemeten als de schouders laag zijn en de arm in een hoek van 90 graden. Tip: de 7-10 centimeter komt vaak overeen met de breedte van uw hand als u een vuist maakt. Plaats dus de vuist van uw andere hand onder uw 90 graden gebogen elleboog en u heeft een indicatie). Op het blad komt nog een aankleedkussen en een groeiende baby.  
U kunt er goed voor staan of zitten.
U kunt goed bij uw kind als deze erop ligt.

Hebt u al een commode, maar niet op de juiste hoogte dan kunt u er een blad of plank op leggen om de commode te verhogen. U kunt ook meubelverhogers gebruiken. Voor het verlagen van de commode kunt u kijken of de poten ingekort kunnen worden.

Er zijn ook in hoogte verstelbare commodes en commodebladen verkrijgbaar, die op een zelfgekozen hoogte aan de muur gemaakt kunnen worden, eventueel met ingebouwd badje met waterafvoer. Als u en uw partner veel verschillen in werkhoogte, kunt u er ook voor kiezen om het blad te plaatsen op de werkhoogte van de kleinste partner en met een extra kussen onder het aankleedkussen de werkhoogte van de grotere partner te bereiken. Dit werkt natuurlijk niet voor mensen waarbij één partner vanuit de rolstoel moet werken en de andere staand.

Oefenen en uitproberen

Oefen het aankleden met een (verzwaarde) pop voordat uw kindje geboren is. Dit kan helpen om u zelfverzekerder te voelen. Een ergotherapeut kan u hierbij helpen. 
Probeer diverse materialen (luiers, kleding, etc.) vooraf uit, zodat u weet wat bij u past.
Zorg ervoor dat u met uw bovenlichaam zo dicht mogelijk bij het kind bent, dan kost het aankleden de minste inspanning. Een goede houding is bijvoorbeeld: uw knieën buigen, bekken kantelen (navel intrekken) en met de bovenbenen tegen de commode aan gaan staan. De rug is nu correct recht en de afstand tot de baby is minimaal.
 Als u zorgt voor een aankleedmogelijkheid in de woonkamer (aankleedkussen, luiers en extra setje kleding bij bijvoorbeeld de tafel of aanrecht) hoeft u niet iedere keer heen en weer naar de baby of kinderkamer.

Aan- en uitkleden

Leg bij alle handelingen, alle benodigdheden binnen handbereik voordat u begint. Denk aan luiers, doekjes, crèmes, kleding enzovoort. U kunt ook een luiermandje of een tas gebruiken om alles bij elkaar te houden. 

Kleding

Kies voor makkelijke kinderkleding. Tricot, rekbare kleding, kleding die wat ruimer van snit is en grotere, rekbare openingen heeft, met weinig sluitingen of bijvoorbeeld klittenbandsluitingen zijn makkelijker bij een verminderde handfunctie, een korte arm of eenhandigheid. U kunt ook kiezen om kleding in een iets grotere maat te kopen. Het aan- en uittrekken zal makkelijker gaan.
Schoenen met klittenband zijn makkelijker te sluiten. Er bestaan ook elastische veters in verschillende kleuren, waarmee veterschoenen instappers worden en kinderen ze zelf makkelijker aan kunnen doen.
Doe alleen het bovenste gedeelte van de rits in de jas open, zodat de jas over het hoofd aangetrokken kan worden en u hem niet meer hoeft in te ritsen of kies voor een jas zonder sluiting.
Pas kleding en sluitingen aan. Maak gebruik van drukkers of vervang knoopjes en drukkers door klittenband. Doe een ring of lusje aan ritsluitingen voor meer grip. Als u maar één hand kunt gebruiken, haakt u uw vinger door de ring en gebruikt de andere vingers om u af te zetten en het lopertje te verplaatsen.
Wilt u uw kruipende kind aan de kleding optillen? Zorg dan dat de kleding stevig vast zit, de sluitingen goed gesloten zijn en de stof ervoor geschikt is. Kies bij voorkeur voor kleding die gesloten is met een rits in plaats van knopen, drukkers of klittenband.

Rompertje, truitje, shirt of broekje

Bij een kindje dat nog geen hoofdbalans heeft, kan het handiger zijn om een rompertje niet eerst over het hoofd aan te trekken, maar vanaf de benen. Rompertjes hebben vaak een grote nekopening met genoeg ruimte. Sluit eerst het rompertje voordat u het omhoog schuift. Haal de handjes door de armsgaten door eerst zelf uw hand door het armsgat te steken en het handje van uw kindje te pakken. Trek nu uw hand terug en begeleid het handje door het armsgat naar buiten. Een rompertje kan ook gemakkelijk via beneden uitgetrokken worden, doorloop hiervoor de stappen in omgekeerde volgorde.
Wikkelrompers of overslagrompers zijn makkelijker aan en uit te doen, omdat ze niet over het hoofd hoeven.
Als u kleding over uw baby’s hoofdje aantrekt, kan het makkelijker zijn om afwisselend eerst de voorzijde omlaag te trekken en daarna aan de achterzijde. Rol uw kindje op een zijde of op de buik en weer terug op de rug.
Als u een truitje of T-shirt wilt uitrekken: start dan bij één arm, rol uw kindje op de zij, trek het shirt zo ver mogelijk omhoog. Haal het shirt over het hoofdje en trek het vervolgens van de andere arm af.
Het is eenvoudiger om aan een kledingstuk te trekken dan om het op de plaats te duwen. Dus trek aan de pijpen om een broek uit te trekken in plaats van vanaf de taille omlaag te duwen.
Om een broekje aan te trekken: ga eerst met uw hand via de onderkant in de pijp. Pak dan het voetje van uw baby en trek het beentje naar beneden door de pijp en uw hand uit de broekspijp.
U kunt ook kiezen voor een los hemdje en onderbroek in plaats van een rompertje. Dit scheelt veel energie bij het dichtdoen van de drukknopen aan de onderzijde. Kies sowieso voor een grotere maat, zodat er niet veel spanning op de drukknopen zit. Vervang de drukkers door klittenband.
Vaak is het strikken van slabbertjes lastig. Gebruik dan slabbertjes met klittenbandsluiting, drukker of zonder sluiting die u zo over het hoofd van het kind kunt trekken. Overweeg het gebruik van een schortje, ook wel ‘slabber met lange mouwen genoemd’, die aan de achterkant te sluiten is met klittenband of drukknopen. Zo blijft de bovenkleding makkelijker schoon als een kind zelf eet en voorkomt dat u vaak moet verschonen.

Het aan- en uitkleden wordt makkelijker als uw kind kan zitten. Dit is vaak vanaf een leeftijd van 6-8 maanden. Laat uw kindje op uw schoot zitten met de rug naar u toe en de kleren binnen handbereik. Schoenen aantrekken kan ook makkelijker gaan als uw kindje op schoot of op een stoel tegenover u zit.

Sokjes

Maak gebruik van slobbroekjes, als u het lastig vindt om sokjes aan te trekken. Bij slobbroekjes zitten er ook voetjes aan het broekje en zijn sokjes dus niet nodig. Doe eventueel zachte haarelastiekjes om de enkeltjes van het kind, zodat de voetjes goed in de sokjes blijven zitten. De elastiekjes mogen niet knellen.

Eenhandig het sokje aantrekken

Schuif uw hand in een binnenstebuiten gekeerd sokje. Pak het voetje van uw kind en druk met uw vingers de sok van uw hand af over zijn voetje. In onderstaande video (vanaf 02:25) ziet u hoe een moeder dit doet:

YouTube video thumbnail — One-Handed Changing & Dressing Update | Just Add Ginger (Engels gesproken) Bron:
Mrs Jackie O

Kind laten meehelpen

Benoem, terwijl u met uw kindje bezig bent, alles wat u doet en geef ook aan wat u wilt van het kind: 'doe je beentjes maar omhoog; billen omhoog, arm door de mouw' et cetera. Na een paar weken kan een kindje al meehelpen, omdat het herkent wat er gaat gebeuren.  
Hoe ouder een kindje wordt, hoe beweeglijker (en sterker) het vaak wordt. Daardoor kan het lastig zijn om uw kind aan te kleden of te verschonen. Geeft het kindje wat in de handen om te spelen, bijvoorbeeld een knisperboekje, of iets om naar te kijken, zoals een (muziek)mobiel of een spiegeltje onder het plankje bij het aankleedkussen. Zo blijft het kindje waarschijnlijk beter liggen, omdat het afgeleid is.
Stimuleer een wat ouder kind om zoveel mogelijk mee te helpen of zelf te doen tijdens het aan- of uitkleden.
Leer peuters om zelfstandig hun jas aan te trekken; vaak leren ze deze methode ook op het kinderdagverblijf. Leg de jas op de grond met de rugzijde op de vloer en de capuchon naar u toe. Uw kind kan de beide armen in de mouwen steken en de jas over het hoofd zwaaien en zo aantrekken.

Belangrijk om te weten

Benader een revalidatiecentrum of gespecialiseerd ergotherapeut om met u mee te denken als u een oplossing op maat zoekt.

Meer informatie 

Lees ook onze tips voor het verschonen van een luier en tips voor het in bed leggen van een baby.
Bekijk de verschillende hulpmiddelen voor het voeden van kinderen en hulpmiddelen voor kind(eren) vervoeren op de Hulpmiddelenwijzer.
Heeft u reuma? Op reuma.nl vindt u specifieke informatie voor de verzorging van uw kind.
Engelse gids van Spinal Outreach Team (SPOT) met tips voor baby en kinderverzorging voor ouders met een dwarslaesie.
Via het internet en YouTube kunt u filmpjes vinden voor het verschonen en verzorgen van kind(eren) als u in een rolstoel zit, fysiek of visueel beperkt bent.

Let altijd op uw veiligheid!

Of bovenstaande informatie voor u een oplossing is, hangt af van uw persoonlijke situatie en mogelijkheden.

Raadpleeg een zorgprofessional als u advies of hulp wilt. Een ergotherapeut bijvoorbeeld helpt u bij uw keuze en adviseert hoe u de dagelijkse activiteiten zelfstandig kunt blijven doen. U vindt een ergotherapeut via de website van Ergotherapie Nederland.

Bron

Deze pagina is gemaakt in samenwerking met de ergotherapeuten van ErgHandig.

Gerelateerde hulpmiddelen

Een BH aantrekker is een oplossing voor vrouwen die moeite hebben BH sluitingen of een beperkte handfunctie hebben.

Dynamische armondersteuning ondersteunt bij verminderde spierkracht als gevolg van een dwarslaesie, een herseninfarct of een spierziekte. Armondersteuningen 'dragen' de armen, uw arm zweeft als het ware gewichtsloos. Het kost minder inspanning en spierkracht om uw arm(en) horizontaal, verticaal en diagonaal te bewegen en omhoog te houden.

Heeft u problemen met aankleden vanwege rugproblemen, reuma, spierziekte of obesitas? Aankleedhulpmiddelen als helping hand, knoophaak, band met klem of aankleedstok maken het aankleden eenvoudiger.

Heeft u last hebt van aanhoudende pijn in uw handen door reuma, artritis of artrose? Of heeft u door pijn en stijfheid moeite met alledaagse handelingen zoals grijpen, schrijven of typen? Speciale handschoenen bieden verlichting door het verbeteren van de bloedsomloop.

Kunt u niet of moeilijk zelf de deur opendoen? Met een sleuteloplossing geeft u andere mensen, bijvoorbeeld medewerkers van thuiszorg of mantelzorgers, toegang tot uw huis. Thuiszorgorganisaties gebruiken vaak slimme sleuteloplossingen, bijvoorbeeld een sleutelkluis, om bij cliënten binnen te komen.

Als u ouder wordt of wanneer u reuma, een spierziekte of een beroerte heeft gehad, kan het lastig zijn om kousen of sokken aan te trekken. Met een hulpmiddel gaat het eenvoudiger. U hoeft niet diep te bukken en het kost minder kracht.

Een ritssluitring of ritskoordje is een hulpmiddel voor mensen met een beperkte fijne motoriek.

Verbandschoenen gebruikt u als u uw voeten wilt ontzien, bijvoorbeeld na een operatie. Verbandschoenen verminderen pijn aan de voeten als gevolg van bijvoorbeeld wonden, diabetes, artritis, oedeem en vergroeiingen.

Zit u in een rolstoel en is het lastig om uw kleding aan te trekken? Of zit uw gewone kleding niet comfortabel in de rolstoel? Speciale kleding voor in een rolstoel houdt rekening met lengte, gemak van aan- en uittrekken en biedt met rekbare stoffen meer comfort. Kleding is ook van belang voor uw huidconditie. Vooral als u minder of geen gevoel heeft in het onderlichaam of lang in een rolstoel zit.

Een gewichtsmanchet of verzwaarde polsband gebruikt u om trillen (tremor) tegen te gaan. Het gewicht zorgt dat u de hand meer onder controle heeft. Door het tegenwicht gaan de kleine handbewegingen bij schrijven, typen, eten, persoonlijke verzorging en aankleden u makkelijker af.

Als het u moeite kost om fijne en kleine bewegingen met uw vingers en handen te maken, is het vaak ook lastiger om kledingknopen vast te maken of een rits te openen of sluiten. Een knoophaak of knopenhaak helpt u om zelfstandig kleding aan- en uit te trekken.

Aangepaste kleding maakt aankleden eenvoudiger. Bijvoorbeeld als u problemen heeft bij bewegen, uw balans, grijpfuncties of zintuigelijke gewaarwording. Prikkelarme of prikkelrijke kleding is geschikt voor gevoelige kinderen. U kunt aangepaste kleding kopen of kleding zelf (laten) aanpassen.

Met een eenvoudige grijper of helping hand kunt u zonder te bukken of reiken, ook vanuit een rolstoel, spullen oppakken. U kunt voorwerpen verplaatsen, bijvoorbeeld producten in een schap van de supermarkt in uw mandje leggen.

Als u handen, armen en/of schouders niet goed kunt gebruiken, helpt de stok bij het aankleden. Bijvoorbeeld een jas of vest over de schouder trekken, een ritssluiting openen of sluiten en veters losmaken. Aankleedstokken vergroten de reikwijdte, het verlengt de arm.

Hiermee is het eenvoudiger om uw schoenen sluiten. Er zijn ook alternatieven als instappers, schoenen zonder sluiting of schoenen met klittenband sluiting.

Schoenveterblokjes of lock-systemen vergemakkelijken het strikken van veters.

Heeft u moeite met bukken of kunt u uw vingers niet goed gebruiken om schoenveters te strikken? Elastische, elastieken veters of krulveters strikt u alleen de eerste keer en daarna trekt u de schoenen eenvoudig aan en uit.

Met een broek aantrekhulp trekt u kleding aan als u minder kracht in de armen of handen heeft.

Met een sliplift trekt u een slip aan als u niet tot uw voeten kunt reiken.

Een sokkenhouder is een clip of klem, waarmee u de sokken per paar bundelt, wast en droogt.

Sleutelkluizen en motorsloten aan de binnenzijde van de deur bieden zorgverleners snel toegang tot de woning.

Aangepaste kleding voorkomt zelfstandig uit- of afdoen van kleding en/of incontinentiemateriaal. U voorkomt met deze kleding ook scheurgedrag, plukken of smeren.

Broekriemen die u gebruikt als u moeite heeft met de gesp van een riem.

Een stropdas met clipsluiting maakt strikken overbodig. Geschikt bij een verminderde handfunctie.

Armbandsluiters om het sluiten van een sieraad met één hand te vereenvoudigen.

Gerelateerde 'Handig om te doen's

Als uw baby geboren is zult u de baby vaak in bed leggen en er weer uit tillen. Misschien is deze activiteit voor u lastig, bijvoorbeeld omdat u in een rolstoel zit of minder goed kunt bukken of tillen. Waar kunt u op letten bij het aanschaffen of aanpassen van een ledikantje? En met welke tips is het eenvoudiger om vanuit de rolstoel uw kindje in bed te leggen.

Een riem omdoen en vastmaken kan lastig zijn als u een verminderde handfunctie hebt of maar één hand kunt gebruiken. Ook bij verminderde mobiliteit of verminderde balans kan deze handeling lastig zijn. Tips en hulpmiddelen voor het omdoen en vastmaken van de riem.

U kunt handschoenen dragen om verschillende redenen. Er zijn bijvoorbeeld werkhandschoenen, handschoenen voor koud weer en sporthandschoenen. Tips en hulpmiddelen als u maar één hand kunt gebruiken of een verminderde arm- en handfunctie hebt.

Heeft u moeite met het aan- en uittrekken van uw schoenen, omdat u niet ver genoeg kunt reiken, niet voldoende kracht heeft of omdat bukken niet lukt? Met tips, stappenplannen en alternatieven trekt u zelfstandig uw schoenen aan.

Heeft u moeite met veters strikken, omdat u niet ver genoeg kunt reiken of omdat bukken niet lukt? Ook als u eenhandig bent, of minder (grijp)kracht in een van uw handen heeft zijn er alternatieven, tips, video's en stappen die u kunt nemen om uw schoenen zelfstandig te sluiten.

Als u één of beide handen minder goed kunt gebruiken, is het lastig om sokken aan en uit te trekken. Ook als u moeite heeft met reiken door een beperking in arm of schouder of met bukken door een beperking in heupen of rug, kunnen onze stappenplannen, tips en hulpmiddelen u helpen.

U geeft zelf mantelzorg of kent iemand die mantelzorger is. Mantelzorg verlenen is dankbaar, maar ook zwaar. Hulpmiddelen, video's met praktische handelingen en websites met informatie, advies en ondersteuningsmogelijkheden, kunnen u hierbij helpen.

Bij de ziekte van Huntington gaat de persoonlijke verzorging steeds lastiger door problemen met bewegen, concentreren en plannen van taken. Routines, tips en hulpmiddelen helpen bij activiteiten als aan- en uitkleden, naar het toilet gaan, het (zichzelf) wassen en uiterlijke verzorging.

Kunt u niet ver genoeg reiken of lukt bukken niet? Met de juiste tips, stappenplan en alternatieven trekt u zelfstandig uw broek aan, uit of op. Ook als u een beperkte arm/handfunctie heeft, zoals minder grip of duimklachten.

Als u in een rolstoel zit, minder kracht heeft in uw armen en handen of als u (tijdelijk) maar één hand kunt gebruiken zijn er tips en hulpmiddelen die u kunt gebruiken bij het verschonen van uw baby en kind.

Als u in een rolstoel zit, minder kracht heeft u uw armen en handen of als u (tijdelijk) maar één hand kunt gebruiken zijn er tips en hulpmiddelen die u kunt gebruiken bij het voeden van uw baby en kind.

Kunt u niet ver genoeg reiken of lukt bukken niet? Dan kan het aantrekken van een onderbroek extra energie kosten. Tips, stappenplannen en alternatieven zorgen dat u uw onderbroek zelfstandig aankrijgt. Ook als u minder kracht in uw arm of hand heeft.

Algemene tips voor het aandoen van uw (onder)broek na toiletbezoek. Voor het aantrekken van de broek bij korte armen of een beperkte elleboogfunctie vindt u een stappenplan. Hoe trekt u een broek aan als u geen beenfunctie heeft? En hoe u met één hand een broek met knoopsluiting sluit.

Als u eenhandig bent of een beperkte arm- of handfunctie hebt kan het dichtmaken van een ritssluiting lastig zijn. Tips en stappenplannen en video's helpen u hierbij.

Als u eenhandig of (deels) verlamd bent, kan het lastig zijn om een blouse, vest of T-shirt uit te trekken. Er zijn tips, hulpmiddelen en alternatieven die u kunnen helpen. Met stappenplannen hoe u dit kunt aanpakken.

Ondervindt u problemen bij het staan en opstaan? Vindt u het lastig om uw broek aan en uit te trekken? Tips en methoden die u helpen bij een veilige en zelfstandige toiletgang.

Het aantrekken en uittrekken van uw bovenkleding kan lastig zijn wanneer u een beperkte arm- of handfunctie heeft of éénhandig bent. Tips, stappenplannen met video's, hulpmiddelen en alternatieven kunnen u hierbij ondersteunen.

Als u uw handen of armen minder goed kunt gebruiken, kan het aan- of uittrekken van een bh moeilijk gaan. Tips en alternatieven voor de bh zelf, het op een andere manier aantrekken van de bh, hulpmiddelen en diverse video's kunnen u hierbij helpen.

Als u maar één arm kunt gebruiken of een slechte handfunctie heeft, kan het dichtmaken van een knoopsluiting aan kleding lastig zijn. U vindt tips en video's voor het sluiten van een knoop met één hand en bij een beperkte handfunctie. Maar ook hoe u een knopenhaak gebruikt en andere alternatieven.

Meer hulpmiddelen en 'Handig om te doen's bij:

Aan- en uitkleden Kleding aan- en uitdoen Kleding openen en sluiten Verzorgen

Deel deze pagina via:

Betrouwbare informatie over hulpmiddelen

De Vilans Hulpmiddelenwijzer werkt samen met ergotherapeuten en andere experts om zo betrouwbare informatie en tips voor u te verzamelen.

De Hulpmiddelenwijzer wordt gemaakt door Vilans, kennisorganisatie voor zorg en ondersteuning, met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Over ons