Deel deze pagina via:

Tolk Nederlandse Gebarentaal

U heeft recht op een Tolk Nederlandse Gebarentaal als u door uw beperking (doof, slechthorend of doofblind) gesproken taal niet kunt volgen. Er zijn verschillende soorten tolken. Een gebarentolk, bijvoorbeeld, vertaalt wat gesproken wordt in gebarentaal en vertaalt gebaren naar gesproken taal voor wie de gebarentaal niet kent. Een schrijftolk zet gesproken taal om in geschreven teksten.

Inhoud

Laatst bijgewerkt op: 10-09-2023

Waarvoor dient een tolk?

Een tolk zorgt in een gesprek dat iedereen (horend, doof, slechthorend of doofblind) elkaar begrijpt. Dat iedereen gelijkwaardigheid ervaart in het gesprek. Bijvoorbeeld in een gesprek met de dokter, een sollicitatiegesprek, een vergadering op het werk, op een uitvaart enzovoort.

Hoe werkt een tolk?

Ter voorbereiding hoort de tolk graag waar het gesprek over zal gaan, dit maakt het tolken makkelijker. De tolk vertaalt de woorden of gebaren beide kanten op, zodat gesprekspartners elkaar begrijpen. Afhankelijk van de manier waarop de taal het best begrepen wordt, zal de tolk haar of zijn specialisme inzetten.
Tolk Nederlandse Gebarentaal
Een tolk Nederlandse Gebarentaal of gebarentolk vertaalt de gebarentaal (gebaren) van dove, slechthorende of doofblinde mensen naar gesproken taal (woorden) en andersom.
Schrijftolk
Een schrijftolk gebruikt geen gebarentaal maar typt de gesproken woorden op een speciaal toetsenbord. Op het scherm van een laptop, tablet of via een beamer) leest iedereen wat er gezegd wordt. ook wie het zegt en welke bijgeluiden (telefoon piept, iemand niest) er te horen zijn, wordt vertaald door de schrijftolk
Combitolk
Een combitolk is én gebarentolk én schrijftolk. Zij combineert deze vaardigheden in één situatie, bijvoorbeeld: schrijftolken tijdens een hoorcollege en tijdens de pauze tolken in gebarentaal met medestudenten.
Doofblindentolk
Deze gespecialiseerde tolken voor doofblinde mensen gebruiken tolkmethodes als vierhandengebaren en vingerspellen-in-de-hand. Voor doofblinde mensen die nog iets kunnen zien of horen zijn er aanvullende methodes: tolken met een duidelijk mondbeeld (spraakafzien of ‘liplezen’), gebaren in een kleine gebarenruimte, vingerspellen in de lucht, en schrijftolken met grote letters.
Dove tolk (relaytolk of schakeltolk)
Deze tolk wordt ingezet als dove mensen geen gebarentaal geleerd hebben, een taalachterstand hebben of een buitenlandse gebarentaal spreken. Het is een samenwerking tussen co-tolken. De horende gebarentolk vertaalt gesproken Nederlands naar Nederlandse Gebarentaal voor de dove tolk. Die vertaalt daarna de gebarentaal naar eenvoudige, begrijpelijke gebaren voor de klant.daarna de gebarentaal naar eenvoudige, begrijpelijke gebaren voor de klant.

Wanneer u geen gebruik kunt maken van een telefoon omdat u de ander niet kunt horen, kunt u bellen via KPN Teletolk, onderdeel van tolkcontact. Via de app van tolkcontact heeft u de mogelijkheid om via tekst of beeld te bellen. Wanneer de persoon aan de andere kant van de lijn heeft opgenomen, wordt er een medewerker van KPN Teletolk aan het gesprek toegevoegd en kan het gesprek beginnen. Alles wat de persoon zegt, wordt voor u vertaald naar tekst of gebarentaal. Hiervoor moet u nog wel wat kunnen zien, tekst kunnen lezen of gebarentaal kunnen volgen. Omgekeerd kunnen horende personen u ook bellen via KPN Teletolk. Op deze manier bent u zelfstandig in staat om bijvoorbeeld een afspraak te maken met de huisarts, of om een reservering te maken in een restaurant.

YouTube video thumbnail — Tolkvoorziening schrijf- of gebarentolk Bron:
UWV

Belangrijk om te weten

Vertalen vraagt tijd, spreek dus niet te snel. Maar ook niet te langzaam, houd een gewoon spreektempo aan.
Omdat tolken veel energie vraagt, worden bij voorkeur twee tolken ingezet die elkaar afwisselen.
Alle tolken hebben beroepsgeheim. Beëdigde tolken op C1-niveau zijn inzetbaar in de rechtbank.

Productoverzicht

Wordt het vergoed?

U kunt tolkuren aanvragen voor privésituaties (leefuren) werksituaties en onderwijssituaties. De aanvraag loopt via het UWV: Tolkvoorziening schrijf- of gebarentolk | UWV | Particulieren Deze tolkvoorziening hoeft u maar één keer aan te vragen, daarna worden de tolkuren ieder jaar opnieuw toegekend. De tolkuren worden betaald door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Voor privésituaties geldt:

Bij doof of slechthorend: 30 tolkuren per jaar.
Bij doofblind: 168 tolkuren per jaar (Bron: Vergoeding en tarieven - Tolkcontact)

Hoe te verkrijgen?

Hulpmiddelen vanuit de Participatiewet en WIA/UWV

De Participatiewet wordt uitgevoerd door de gemeente. Iedereen die kan werken maar het op de arbeidsmarkt zonder ondersteuning niet redt, valt onder de Participatiewet. De wet moet ervoor zorgen dat meer mensen werk vinden, ook mensen met een arbeidsbeperking.

De gemeente kan zorgen voor:

Aanpassing van uw werkplek. Uw werkgever kan hiervoor een vergoeding aanvragen bij de gemeente. Het kan gaan om ‘niet-meeneembare voorzieningen’ zoals een traplift of deuren die vanzelf opengaan. Het kunnen ook ‘meeneembare voorzieningen’ zijn. Zoals een aangepaste bureaustoel.
Vanaf 1 januari 2024 kunnen mensen met een visuele beperking die onder de Participatiewet vallen bij UWV terecht voor speciale hulpmiddelen en werkvoorzieningen, zoals een voorleeshulp.

Wie bepaalt of beoordeelt het?

Gemeenten bepalen zelf wat voor hulp zij aanbieden. Hoe de gemeente mensen met een arbeidsbeperking begeleidt naar een baan, ligt vast in de wet en in een gemeentelijke verordening.

Let op! Vanaf 1 januari 2024 kunnen mensen met een visuele beperking die onder de Participatiewet vallen, bij UWV terecht voor speciale hulpmiddelen en werkvoorzieningen, zoals een voorleeshulp.

De WIA wordt uitgevoerd door het UWV. De wet is bedoeld voor mensen die door ziekte of een beperking niet of maar gedeeltelijk kunnen werken. Of hulp nodig hebben bij het volgen van scholing of onderwijs. Werkplekaanpassingen en hulpmiddelen die nodig zijn om werken of onderwijs volgen (weer) mogelijk te maken, kunnen vergoed worden vanuit de WIA. Dat geldt ook voor diensten, bijvoorbeeld een doventolk of taxikostenvergoeding.

Wie bepaalt of beoordeelt dit?

U kunt een voorziening of hulpmiddel (digitaal) aanvragen bij het UWV, eerst wordt er gekeken of UWV bevoegd is om de voorziening uit te delen. Het kan zijn de voorziening via de gemeente of de zorgverzekering moet lopen. Soms moet de werkgever het middel zelf regelen. Hierover ontvangt u schriftelijk een bericht.
Als UWV de voorziening of hulpmiddel mag verstrekken, wordt de aanvraag doorgestuurd naar een arbeidsdeskundige en een verzekeringsarts. Zij beoordelen of u er recht op hebt. Zij stellen vast of uw ziekte of beperking u belemmert bij uw werkzaamheden of bij het volgen van onderwijs. Daarnaast kijken ze of de voorziening of het hulpmiddel ook “passend’ is om uw werk goed te (blijven) doen of onderwijs te kunnen volgen.
Binnen 8 weken krijgt u bericht of u in aanmerking komt voor de voorziening. Bij een ja, wordt het bestelproces in gang gezet. Is er een technisch hulpmiddel nodig, dan komen de leverancier én de arbeidsdeskundige langs om de situatie te bekijken. Gaat het om een bureau of bureaustoel op maat dan worden meteen de juiste maten opgemeten.

Informatie

Neem voor informatie op maat contact op met de UWV. Of kijk op www.uwv.nl.
Bent u een werkgever? Werkgevers kunnen bij UWV zgn. werkgeversvoorzieningen aanvragen via Aanvragen voorziening werkgever | UWV | Werkgevers
Komt u er niet uit? Bezoek dan het Informatie- en adviespunt Juiste Loket | Regelhulp - Ministerie van VWS.

Meer informatie

Tolkcontact helpt u bij al uw vragen en het vinden van een tolk.
Op de website van de Overheid vindt u informatie over tolkvoorziening in de Nederlandse gebarentaal.
De Stichting Register Tolken Gebarentaal en Schrijftolken registreert in Nederland gekwalificeerde gebarentolken en schrijftolken in een openbaar register.

Vragen of opmerkingen

De Vilans Hulpmiddelenwijzer verkoopt geen hulpmiddelen. Kijk voor meer informatie op: Waar kan ik het hulpmiddel kopen?

Heeft u een vraag? Kijk bij de veelgestelde vragen (FAQ's). Staat uw antwoord daar niet bij, dan kunt u ook contactTolk Nederlandse Gebarentaal met ons opnemen.

Wilt u blijvend betrokken zijn bij de Hulpmiddelenwijzer? Geeft u dan op voor ons Hulpmiddelenwijzer-panel. Uw mening doet ertoe!

Gerelateerde hulpmiddelen

Dynamische armondersteuning ondersteunt bij verminderde spierkracht als gevolg van een dwarslaesie, een herseninfarct of een spierziekte. Armondersteuningen 'dragen' de armen, uw arm zweeft als het ware gewichtsloos. Het kost minder inspanning en spierkracht om uw arm(en) horizontaal, verticaal en diagonaal te bewegen en omhoog te houden.

Computers met aanpassingen die mensen met een meervoudige beperking kunnen gebruiken en begrijpen.

Een communicatieboek of gespreksboek helpt om een boodschap over te brengen. Iemand die moeite heeft met spreken, lezen, schrijven en begrijpen wijst in het boek plaatjes, woorden en symbolen aan die de boodschap weergeeft.

Via beeldbellen heeft u contact met zorgverleners of mantelzorgers als alternatief voor een huisbezoek of contact via de telefoon. Door beeldcontact krijgt bijvoorbeeld een zorgverlener een betere indruk hoe het met u gaat. Beeldbellen kan via uw smartphone of mobiele telefoon, tablet-PC of andere computer.

Communicatieplatformen zorgen voor digitale communicatie tussen zorgverleners, cliënten en hun netwerk.

Hulphond als ondersteuning en trouwe metgezel bij het dagelijkse leven met beperkingen.

Heeft u een beperking in horen én zien (doofblind) en wilt u één-op-één kunnen communiceren met een ziende persoon zonder gebarentaal of gesproken taal? De Block letter communicator maakt een gesprek mogelijk, ook zonder computer, tablet, smartphone of brailleschrift.

Memorecorders voor blinden en slechtzienden dienen als een organizer en notitieboekje.

Zorgrobots zijn slimme robots die spreken en luisteren. Zorgrobots helpen bij allerlei dagelijkse activiteiten, bieden gezelschap en geborgenheid, net als robotdieren. De meeste zorgrobots richten zich extra op een bepaalde activiteit, zoals het in beweging brengen, communiceren of vermaken.

Dagstructuurrobots helpen bij uw dagplanning. Robots zorgen voor regelmaat door bijvoorbeeld dagelijkse handelingen en afspraken te onthouden en u op de juiste momenten een seintje te geven dat u iets moet doen of dat er bezoek komt.

Via Beeldschermzorg heeft u thuis een beeld- en geluidverbinding met een zorgverlener bijvoorbeeld bij chronische aandoeningen zoals COPD, hartfalen of diabetes. Zorgverleners gebruiken ook beeldschermzorg om samen met u in contact te staan met een gespecialiseerd zorgverlener, bijvoorbeeld bij wondzorg op afstand. Beeldschermzorg heet ook wel beeldzorg, telezorg of zorg op afstand.

Met een ringleiding hoort u de radio, tv, computer, telefoon of een spreker die een microfoon gebruikt beter.

Heeft u één of twee, minder goed functionerende, hand(en)? Een robothandschoen ondersteunt uw handfunctie, vergroot uw grijpkracht, stimuleert het gebruik van uw hand(en) en daarmee de spieren.

Swellpaper, speciaal papier om tekeningen voelbaar te maken voor doofblinden.

Tablets voor mensen met milde dementie bedient u gemakkelijk en hebben een eenvoudigere navigatie.

Wie moeite heeft met spreken, lezen, schrijven en begrijpen kan via software, communicatiekaarten maken en gebruiken om een boodschap over te brengen.

Een app waarmee uw smartphone of tablet woorden en zinnen uitspreekt als u zelf niet of heel onduidelijk kunt praten.

Met soloapparatuur of een solo-ringleiding hoort u het geluid van iemand die spreekt beter. De apparatuur versterkt de spreker en vermindert achtergrondgeluiden.

Seniorentablets bedient u gemakkelijk en hebben een eenvoudigere navigatie.

Betrouwbare informatie en uitleg over robotdieren, wat kunnen ze, waarvoor en bij wie worden ze gebruikt.

Pictogrammen of afbeeldingen vereenvoudigen taal en bieden herkenning bij verstoord geheugen of begrip zoals bij dementie, niet-aangeboren hersenletsel (NAH) of een verstandelijke beperking.

Oefenmateriaal voor afasie gebruikt u als u door een hersenbeschadiging moeite heeft met taal. Een therapeut kijkt met testen en oefeningen waarmee u moeite heeft en wat u kunt. Daarna kunt u zelfstandig thuis in uw eigen tempo oefenen met het materiaal of via een app.

Hulpkaart als hulpmiddel om duidelijk te maken wat er nodig is om een persoon met onbegrepen gedrag te helpen.

Een empathiepop lokt een reactie uit en moedigt aan om te communiceren en te handelen.

Gerelateerde 'Handig om te doen's

Bent of kent u iemand met een beperking in horen én zien (doofblindheid)? Tips en een animatie die u kunnen helpen om op een gelijkwaardige manier in gesprek te zijn of contact te maken. Download de tipkaart.

Wilt u mij en anderen met een beperking in horen én zien (doofblindheid) stimuleren in onze autonomie? De tips en animatie op deze pagina kunnen u hierbij helpen. Autonomie betekent dat ik mijzelf kan zijn en mijn eigen keuzes kan maken.

Ontspannen is voor iedereen belangrijk, dus ook als u de ziekte van Huntington heeft. Door de aard van de ziekte, de verschillende uitingsvormen en de snelheid van veranderingen is ontspanning iets wat u goed kunt gebruiken. U vindt hier tips voor uitstapjes en reizen, sociale contacten, op visite gaan en over hobby’s.

Er wordt veel gesproken over eenzaamheid, over het zich niet meer verbonden voelen. De online contactmogelijkheden zijn in een stroomversnelling gekomen. Hoe houden we in deze tijd dan tóch betekenisvol contact? Of u nu alleen woont, een ouder met dementie in een zorginstelling heeft. Of als u vanwege uw aard en aandoening een strakke planning nodig hebt of een kind heeft dat extra steun behoeft.

Visite ontvangen kan om diverse redenen lastig voor u zijn. Bijvoorbeeld door verminderde energie, het minder goed kunnen verdragen van prikkels, maar ook door verminderde mobiliteit, verminderde arm-/handfunctie en beperkingen in denkvermogen (cognitie). Tips én een goede voorbereiding maakt visite ontvangen minder inspannend.

Problemen met prikkelverwerking kunnen onder andere voorkomen na een whiplash, bij niet aangeboren hersenletsel, hersenschudding, burn-out, MS, ADHD en autisme. U raakt bijvoorbeeld snel vermoeid of kunt de informatie niet meer goed opnemen of opslaan. Tips bij het omgaan en het verwerken van prikkels.

Hulpmiddelenwijzer beantwoordt vragen van mensen met milde dementie die langer zelfstandig thuis willen blijven wonen, zoals: Hoe voorkom ik dat ik mijn medicatie vergeet? Hoe kook ik gezond? Hoe kan ik mobiel blijven? Wat als ik moet verhuizen? Waar kan ik terecht bij vragen over geld en inkomen?

Heeft u moeite met het vasthouden van uw smartphone? Ook als u minder ziet, minder kracht, minder grip heeft of maar één hand kunt gebruiken, zijn er mogelijkheden, alternatieven en hulpmiddelen om zelfstandig te telefoneren.

Meer hulpmiddelen en 'Handig om te doen's bij:

Contact maken Delen en uitwisselen Gesprek ondersteunen Gesprek voeren

Thuisarts.nl

Voor iedereen die betrouwbare informatie zoekt over ziekte en gezondheid. Gemaakt door artsen.

Ga naar de website

Regelhulp.nl

Informatie over de wetten en regelingen voor het organiseren van zorg en ondersteuning. Een website van het ministerie van VWS.

Ga naar de website

Deel deze pagina via:

Betrouwbare informatie over hulpmiddelen

De Vilans Hulpmiddelenwijzer werkt samen met ergotherapeuten en andere experts om zo betrouwbare informatie en tips voor u te verzamelen.

De Hulpmiddelenwijzer wordt gemaakt door Vilans, kennisorganisatie voor zorg en ondersteuning, met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Over ons