Deel deze pagina via:

Tips voor voortbewegen en rijden bij Huntington

Door de ziekte van Huntington wordt lopen, fietsen en autorijden door motorische (lichamelijke) en cognitieve (denkvermogen) klachten steeds lastiger. Het is vaak lastig om een hulpmiddel te vinden dat u hierbij kan helpen. Een hulpmiddel werkt vaak wel energiebesparend en maakt voortbewegen en rijden veiliger, het kan vallen bijvoorbeeld voorkomen. Probeer lopen en rijden een vast onderdeel van uw routine te maken, u kunt zo uw vaardigheden onderhouden en langer zelfstandig mobiel blijven. Tips en hulpmiddelen bij verplaatsen in en rondom het huis, bij het traplopen en bij het gebruik maken van een fiets of auto.

Inhoud

Laatst bijgewerkt op: 14-10-2024

Verplaatsen in huis

Om thuis veilig te lopen kunt u diverse maatregelen nemen, naast goede en stevige schoenen, ruim de tijd nemen en een goede verlichting, kunnen de volgende tips u van dienst zijn:

Loop langzaam en richt de aandacht volledig op het lopen, voorkom lopen en praten tegelijk of lopen met uw handen vol spullen.
Houd de vloer vrij en laat geen losse voorwerpen rondslingeren, ruim losse kleedjes op om struikelen te voorkomen.
Meubilair zonder glas, scherpe hoeken en punten. Robuust en stevig zodat u daar ook eventueel steun aan hebt.
Plaats beugels en handgrepen op lastige plaatsen bijvoorbeeld bij het nemen van een drempel of bij de trap.
Bent u gewend om drempels te nemen? Dan hoeven niet alle drempels weggehaald te worden, bij het huisbezoek van de ergotherapeut wordt dit zeker besproken.
Kost lopen u veel energie, dan kan een loophulpmiddel, rollator, trippelstoel of rolstoel energiebesparend werken. Welke hulpmiddel geschikt is, ook voor in de toekomst, kunt u samen met uw ergotherapeut of fysiotherapeut onderzoeken.
Welke medicatie gebruikt u? Overleg met uw huisarts of uw medicatie van invloed is op uw voortbewegen en rijden.

Traplopen

Op de overloop en de trap geldt ook, concentreer u op het (veilig) lopen, geen spullen in de armen en geen oortjes met muziek in. Voor de overloop kan een traphek voorkomen dat u bij ongecontroleerde bewegingen van de trap valt, deze moet dan wel hoog genoeg zijn. Tips voor traplopen:

Zorg voor een goede verlichting, en schakelaars met een sensor die automatisch aangaan of eenvoudig te bedienen zijn.
Leg geen spullen op de trap in verband met struikelgevaar.
Plaats antislipmateriaal op de treden.
Plaats een extra trapleuning, u kunt zich dan aan beide zijde van de trap vasthouden.
Laat u niet afleiden tijdens het traplopen, kies een bepaalde gewoonte of routine tijdens het traplopen. Tel bijvoorbeeld de traptreden of ga achterwaarts van de trap af als dat makkelijker gaat.

Er zijn meer mogelijkheden om u het traplopen zo makkelijk mogelijk te maken, deze kunt u vinden bij tips voor een veilige trap. Samen met uw ergotherapeut kunt u dan bekijken welke hulpmiddelen voor u bruikbaar zijn. En welke u nog kunt aanleren. Dit is vooral belangrijk bij een traplift. Kunt u de traplift bedienen? Is de traplift wel bestand tegen sterke ongecontroleerde bewegingen? En is uw trap wel geschikt? De traplift kan veel ruimte innemen en voor partner of kinderen een obstakel zijn om veilig de trap op te kunnen.

Verplaatsen buiten het huis

Buiten is het belangrijk dat de paden in uw tuin recht en breed genoeg zijn voor uw eventuele loophulpmiddelen. Voorkom gladde groene, mos-tegels die losliggen of uitsteken. Bij de deur kunt u een steunpunt, beugel of drempelhulp aanleggen. Denk ook aan een goede buitenlamp die met een bewegingssensor automatisch aangaat.

Fietsen

Ook voor de fiets geldt, plan voldoende tijd in, pas uw tempo aan en vertrek op een rustig tijdstip. Tips bij het fietsen:

Op een fiets met een lage instap kunt u eenvoudiger opstappen en u hoeft uw been niet meer over de fiets te zwaaien.
Zet het zadel lager zodat u met de voeten bij de grond kan.
Gebruik een fietshelm en focus op het fietsen zelf, ga niet bellen of een podcast luisteren.
Probeer ook uw fietsvaardigheid goed te onderhouden, plan dit regelmatig in uw agenda.
Zorg vooral voor een vaste en veilige fietsroute.
Bent u snel moe of is de balans minder? Misschien is er een alternatief, zoals een fiets met drie wielen of een scootmobiel. Uw ergotherapeut kan u hierin adviseren, ook of er een vergoeding mogelijk is via bijvoorbeeld de WMO.

Autorijden

Als u last krijgt van meerdere ziekteverschijnselen door Huntington bent u waarschijnlijk niet meer goed in staat bent om snel te reageren in het verkeer. U kunt zich via het CBR aanmelden, laten testen en laten (her)keuren. Een keuring is echter een momentopname, het kan zijn dat de gevolgen van afleiding of vermoeidheid niet goed in beeld is. Uw naasten kunnen dit vaak beter inschatten dan u. Controleer bij uw naasten of zij het nog veilig vinden en vol vertrouwen naast u in de auto stappen.

Voordat u echt stopt met zelfstandig autorijden, kunt u al oefenen met en wennen aan andere soorten van (openbaar) vervoer. Vooral als u niet bekend bent of was met het OV, is het fijn hier vroeg mee te beginnen. U voelt zich zelfverzekerder en u kunt langer (zelfstandig) mobiel blijven.

Meer informatie

Tips voor vervoer. Met alternatieven als openbaar vervoer of taxivervoer met of zonder begeleiding.
Folder: Rijvaardigheid bij de ziekte van Huntington.

Bron

Deze pagina is gemaakt in samenwerking met ergotherapeuten van Huntington Kennisnetwerk Nederland.

Gerelateerde hulpmiddelen

Voelt traplopen onveilig? Heeft u minder kracht in uw benen? Ziet u minder goed? Met eenvoudige maatregelen vergroot u de veiligheid en het gemak van traplopen. Traplopen is bewegen én krachttraining ineen.

Een GPS systeem voor blinde, slechtziende of doofblinde mensen die met trillingen de weg wijst.

Heeft u last hebt van aanhoudende pijn in uw handen door reuma, artritis of artrose? Of heeft u door pijn en stijfheid moeite met alledaagse handelingen zoals grijpen, schrijven of typen? Speciale handschoenen bieden verlichting door het verbeteren van de bloedsomloop.

Hebt u ernstige evenwichtsproblemen en kunt u niet zonder hulpmiddelen zoals looprekken of krukken lopen of voortbewegen? Misschien kan een balansriem u helpen om uw balans te verbeteren en (de angst om te) vallen verminderen.

Op een elektrische driewielfiets kunt u zelfstandig en ondersteunt fietsen zonder groot risico op vallen. De elektrische driewielfiets heeft twee wielen achter of twee wielen voor, waardoor u bij het op- en afstappen en tijdens het rijden meer steun en stabiliteit heeft. Driewielfietsen voelen in de bocht anders aan: ze hellen niet mee.

Heeft u moeite met evenwicht bewaren? Driewielfietsen hebben twee wielen voor of twee wielen achter. Hiermee ervaart u bij het op- en afstappen en tijdens het rijden meer steun en stabiliteit. Een driewielfiets rijdt anders dan een tweewieler: ze hellen niet in de bocht.

Een heupairbag of zichzelf opblazende heupriem gebruikt u om letsel aan uw heup door vallen te voorkomen. De sensoren in de riem controleren uw bewegingen en herkennen een val. CO2-patronen in de riem zorgen ervoor dat de airbags gevuld worden met lucht voordat u de grond raakt.

Antislipmaterialen zorgen voor meer grip op voorwerpen en gaan het wegglijden van spullen tegen. Ze zorgen ook dat een trap of vloer veiliger is. Daardoor voorkomt u ongelukken door uitglijden.

Een valmat ligt naast het bed op de vloer. Het zachte verende materiaal voorkomt letsel bij een val uit bed.

Drempelhulpen overbruggen hoogteverschillen bij drempels zodat u gemakkelijker over drempels loopt of rijdt.

Hulphond als ondersteuning en trouwe metgezel bij het dagelijkse leven met beperkingen.

Met een draagbaar apparaat loopverstoringen Parkinson(isme), de cue2walk, krijgt of geeft u zichzelf een prikkel om uit een "freeze of gait" (bevriezing) te komen. Het voorkomt vallen, geeft u meer controle bij activiteiten en bevordert daarmee uw zelfstandigheid.

Een rollator en rolstoel in één biedt ondersteuning bij het lopen in huis en buiten. Als u te moe wordt of niet meer voldoende kracht heeft om te lopen, maakt u er zonder gereedschap een rolstoel van en kunt u geduwd worden. Er is ook een variant voor Parkinson of een verstoord looppatroon.

Rollators met 3 wielen bieden lichte ondersteuning en enige stabiliteit bij het lopen in huis en buiten.

Een tilriem biedt houvast en steun bij verplaatsen, het lopen en balans houden. Een tilriem heet ook wel transferriem, flexibelt of easybelt. U kunt de riem zelf dragen, of de persoon die u ondersteunt.

Handgrepen of beugels kunt u vastgrijpen om veilig te gaan zitten en overeind te komen, of veilig te lopen als u over obstakels heen stapt of de trap neemt. U monteert beugels in de woning bijvoorbeeld in de badkamer, bij de trap of deurposten in de woning. U kunt ze ook in de auto plaatsen om het in- en uitstappen te vergemakkelijken.

Een trapleuning biedt u steun als u evenwichtsproblemen, minder kracht in uw benen heeft of een visuele beperking heeft.

Tussentreden halveren het hoogteverschil tussen traptreden. Er is minder spierkracht nodig om trap te lopen.

De 'gewone' leesbril met standaard lenzen is overal te koop. Dit is anders bij de brillen voor zeer verschillende vormen van slechtziendheid. Die worden op maat gemaakt voor u om meer te kunnen zien.

Taststokken ondersteunen mensen die niet of weinig kunnen zien bij het zelfstandig lopen.

Driewielfietsen voor twee personen naast elkaar maken het mogelijk veilig te fietsen zonder groot risico op vallen. Driewielfietsen voor twee personen heten ook wel duofietsen.

Automatische verlichting gaat aan als de sensor beweging waarneemt, en weer uit als er een tijd niets beweegt. Vaak wordt automatische verlichting als buitenlamp gebruikt, bijvoorbeeld tegen inbrekers. Maar ook binnen helpt automatische verlichting om valpartijen en omstoten van spullen in het donker te voorkomen.

Een trapassistent gebruikt u als u onzeker bent en traplopen (te) inspannend of zwaar is.

Rollators met 4 wielen bieden u stabiliteit en constante steun tijdens het lopen in huis en buiten.

Looprekken ondersteunen het lopen als iemand weinig kracht in de benen heeft en een risico loopt om te vallen.

Gerelateerde 'Handig om te doen's

Er zijn vele verschillende mogelijkheden om een trap veiliger te maken in gebruik, zónder al te grote aanpassingen. Denk aan schoenen met stroeve zolen, een goede verlichting en aanpassingen aan de trap zelf.

Heeft u moeite met het aan- en uittrekken van uw schoenen, omdat u niet ver genoeg kunt reiken, niet voldoende kracht heeft of omdat bukken niet lukt? Met tips, stappenplannen en alternatieven trekt u zelfstandig uw schoenen aan.

We brengen heel wat uren zittend en liggend door, sporten, bewegen, wandelen, ze schieten er nog al eens bij in. Wilt u meer bewegen? Handige tips om u in beweging te krijgen, alle beweging helpt!

Als de beweeglijkheid van uw schouder, elleboog of arm verminderd is, kan sturen op uw fiets lastig zijn. Ook als u minder armlengte heeft of spierkracht mist kunnen tips en hulpmiddelen u helpen bij het zelfstandig besturen van de fiets.

Heeft u moeite met in en uit de auto stappen? Een stappenplan, eenvoudige tips die u direct kunt toepassen, maar ook alternatieven en (kleine) hulpmiddelen maken het eenvoudiger voor u.

Als u een verminderde handfunctie heeft kan het lastig zijn om de batterij van uw elektrische fiets op te laden. Waar u op kunt letten bij het aanschaffen van een elektrische fiets en tips voor gebruik van de stekker van de acculader.

Bent u minder mobiel en is het niet meer vanzelfsprekend dat u met uw eigen auto of met de bus of trein reist? Wilt u anderen niet vragen om u op te halen voor visite of naar een klaverjas avond te brengen? Als reizen lastig wordt is er een alternatief: collectief vervoer via het wijkteam, regiotaxi en de Valys.

Hulpmiddelenwijzer beantwoordt vragen van mensen met milde dementie die langer zelfstandig thuis willen blijven wonen, zoals: Hoe voorkom ik dat ik mijn medicatie vergeet? Hoe kook ik gezond? Hoe kan ik mobiel blijven? Wat als ik moet verhuizen? Waar kan ik terecht bij vragen over geld en inkomen?

Als u een verminderde hand- en/of armfunctie of verminderde (duur)kracht heeft of eenhandig bent, kan het lastig zijn om uw fietsband of rolstoelband op te pompen. We geven tips die u hierbij kunnen helpen.

Meer hulpmiddelen en 'Handig om te doen's bij:

Autorijden Fietsen Traplopen Traplopen Veilig lopen Voortbewegen en rijden

Deel deze pagina via:

Betrouwbare informatie over hulpmiddelen

De Vilans Hulpmiddelenwijzer werkt samen met ergotherapeuten en andere experts om zo betrouwbare informatie en tips voor u te verzamelen.

De Hulpmiddelenwijzer wordt gemaakt door Vilans, kennisorganisatie voor zorg en ondersteuning, met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Over ons