Tips voor eten en drinken bij Huntington

Eten en drinken

Voorbereiding

• Eigenlijk voor iedereen handig: een goede kastindeling in de keuken, waar de voorwerpen die u veel gebruikt makkelijk te pakken zijn. En alles uit de kastjes verwijderen wat u zelden of nooit gebruikt.  Dit scheelt tijd en energie. Pak ook niet te veel voorwerpen per keer uit de kast. 
• Een rechte tafel geeft meer mogelijkheden tot steunen dan een ronde tafel, eventueel kunt u de hoeken van de tafel afvlakken of verzachten om verwonding te voorkomen.
• Het gebruik van een schort scheelt vieze kleding, voor eten is een slab aan te raden als er sprake is van ongecontroleerde bewegingen. Een tegenwoordige slab in de stijl van een sjaal is bijna niet meer als zodanig te herkennen. 

Ambiance (sfeer)

Neemt u vooral voldoende tijd om de maaltijd te gebruiken. Voorkom onnodige prikkels zoals een radio of tv die aanstaat. Praten tijdens het eten zorgt ook voor afleiding, bewust eten is belangrijk en voorkomt verslikken.

Goede zithouding en aan tafel

Rechtop zitten met of zonder ondersteuning en aangeschoven aan tafel zorgt dat de bewegingen bij eten en drinken minder energie kosten. Rechtop zitten vermindert risico op aspiratie (voedsel en drinken in de luchtweg), reflux (terugstromen van de maaginhoud in de slokdarm of spugen) en verbetert de werking van de spijsvertering. Aan tafel eten biedt hiermee voordelen ten opzichte van op de bank zitten met een bord op schoot.

De maaltijd

Het eten zelf en maaltijdroutines bieden ondersteuning om bijvoorbeeld angst om te stikken te verminderen. Bent u snel vermoeid? Gebruik kleinere maaltijden of eet een grote maaltijd in de ochtend, als u meer energie heeft.  

• Soms gaat slikken beter als het eten, in kleine stukjes, aangereikt wordt. De aandacht en energie hoeft dan alleen op het slikken gericht te worden. 
• De extra aandacht die nodig is om de eigen eet- beweging van hand en arm te maken vervalt door het aanreiken van het voedsel. 
• Zorg dat er niet te veel verschillende structuren in de maaltijd aanwezig zijn. Eet bijvoorbeeld een gladde soep in plaats van een groentesoep met grote stukken groenten.

Bestek, bord en bekers

Kleine aanpassingen tijdens het eten en drinken helpen u al. Gebruik een kleine (dessert) lepel, een diep bord in plaats van plat bord en schenk een grote beker minder vol. Een antislipmatje onder het bord geeft u meer schepmogelijkheden. En hoe gek het ook klinkt, u kunt brood ook knippen in plaats van snijden. Deze handeling is makkelijker om uit te voeren. Hulpmiddelen zijn er ook:

• Aangepast bestek: gehoekt bestek en riempjes aan het bestek.
• Handgrepen met een grotere diameter
• Anti lek bekers zoals de SASS cup of een waterfles met dop. Of in de eerste instantie een mok met grote oren, als deze vaak omgestoten wordt, zijn er ook plastic exemplaren. Met tuitbekers en rietjes moet u oppassen, door ongecontroleerd zuigen is dit niet altijd veilig.  
• Warmwaterbord, dan blijft uw eten warm als het eten zelf wat langer duurt. 
• Bordrand, dan valt het eten eenvoudiger op te scheppen. Deze is op uw eigen bord te plaatsen.

Gedrag ondersteunen

• Maak eten en drinken onderdelen van een vaste dagstructuur.
• Geef zachte aanwijzingen om eten en drinken te stimuleren. Eten als taak om te doen gaat wel, het probleem is: eraan te denken en daadwerkelijk actie te ondernemen. Dit komt door cognitieve en of stemmingsproblemen. Ook bij het te snel en of te grote happen nemen kan een voorzichtig aansporing tot doseren al helpen.
• Bied specifieke, beperkte keuzes aan, bijvoorbeeld in plaats van te vragen “wat wilt u drinken”, vraag “wilt u een warme drank of koude drank”, “thee of koffie”. Te veel keuzes zijn verwarrend.
• Een op maat gemaakte routine, afgestemd op de eigen behoeften helpt ook om regelmatig te eten. Niet iedereen eet op traditionele maaltijdtijden of is juist ‘s nachts alert en heeft energie om te eten.
• Zorg voor geschikte, gezonde hapjes of fruit die uitnodigen om het op te eten en zichtbaar aanwezig zijn in de keuken of woonkamer.

Belangrijk om te weten

• Door onvrijwillige bewegingen en veranderingen in de metabole (stofwisseling) balans is er een verhoogde energiebehoefte. Het is essentieel om voldoende voeding te bieden en een verwijzing naar een diëtist moet worden overwogen.
• Bijna stikken, hoesten, een gorgelende stem en terugkerende ontstekingen wijzen op een probleem met slikken (dysfagie). Schakel een logopedist in voor een specialistische beoordeling en behandeling.
• Bezoek ook de pagina Hulpmiddelen bij Huntington.