Hulpmiddelen bij dyslexie
Dyslexie is een leerstoornis. Het zorgt voor problemen met lezen en/of spelling. Het koppelen van klanken en letters is (zeer) lastig en maakt het lezen, herkennen en nabootsen van woorden moeilijk. Het maakt hierbij niet uit welk onderwijs u volgt of hoe intelligent u bent. Bij dyslexie kunnen ook problemen met concentreren, het geheugen en het plannen en organiseren voorkomen. Op deze pagina vindt u informatie over hulpmiddelen en tips bij communiceren, werken en studeren die u helpen in het dagelijks leven met dyslexie.
Gepubliceerd op: 30-07-2023
Laatst bijgewerkt op: 11-07-2023
In de onderstaande video van Arteveldehogeschool vertelt student Amber hoe het is om te studeren met dyslexie. Ze vertelt onder andere over hulpmiddelen die zij gebruikt en maatregelen die haar school treft om haar te ondersteunen.
Hulpmiddelen bij dyslexie
Door dyslexie kunt u diverse problemen ervaren in het dagelijks leven. Zo kunt u bijvoorbeeld moeite hebben met communiceren of tegen problemen aanlopen op uw werk of opleiding. Een hulpmiddel kan u hier mogelijk bij helpen.
Communiceren
Als u dyslexie heeft, kunt u tegen moeilijkheden op het gebied van communicatie aanlopen. Heeft u moeite met het lezen van papieren documenten zoals brieven of de krant? Dan kan een app voor voorlezen handig zijn. Een dergelijke app gebruikt de camera van uw smartphone om de tekst te scannen en leest deze vervolgens voor. Er zijn verschillende van dit soort apps beschikbaar, maar smartphones hebben vaak ook al standaard een voorleesfunctie. Op uw computer of laptop kunt u ook voorleessoftware installeren. Als u zelf iets wilt schrijven en dit lastig vindt, kan een toetsenbordaanpassing fijn zijn. Er zijn bijvoorbeeld toetsenborden verkrijgbaar met gekleurde toetsen.
Werken en studeren
Ondervindt u door uw dyslexie problemen op uw opleiding of op uw werk? Voorleessoftware is software die de tekst op een scherm kan voorlezen. Hiermee kunt u naar teksten op bijvoorbeeld uw laptop luisteren in plaats van dat u deze zelf hoeft te lezen. Dit kan fijn zijn als u door uw dyslexie niet zo snel kunt lezen. Wilt u juist tekst van een papieren document laten voorlezen? Dan kunt u gebruikmaken van een voorleesapparaat. Een voorleesapparaat heeft een camera die een foto maakt van de tekst die u eronder legt. Deze tekst wordt vervolgens voorgelezen door een stem. Als u een papieren document wilt laten voorlezen, kunt u ook een documentscanner gebruiken om het document om te laten zetten in een digitale versie. U kunt de digitale versie van het document vervolgens laten voorlezen met voorleessoftware of met de ingebouwde voorleesfunctie van de scanner zelf. Ook zet een documentscanner de tekst automatisch als kolommen onder elkaar, waardoor u eventueel makkelijker door de tekst kunt navigeren.
Als u juist moeite heeft met schrijven, kan een toetsenbordaanpassing fijn werken. Zo zijn er bijvoorbeeld toetsenborden verkrijgbaar met grotere en/of gekleurde toetsen, waardoor de letters wat makkelijker te vinden zijn. Ook zijn er toetsenborden waarbij klanken als eu, au en ui door middel van het indrukken van slechts één toets getypt kunnen worden.
Om u beter te kunnen concentreren op uw werk of studie, kunt u gebruikmaken van een concentratiescherm. Een concentratiescherm is een scherm van hout of kunststof dat u op de rand van uw tafel of bureau kunt zetten. Het beschermt u tegen prikkels van buitenaf, maar zondert u niet helemaal af van uw klasgenoten of collega’s. Soms is het opzetten van een koptelefoon of gehoorbeschermer al voldoende.
Vergoedingswijzer
Er zijn verschillende mogelijkheden waarop u bepaalde hulpmiddelen voor dyslexie mogelijk vergoed kunt krijgen. Zo is er bijvoorbeeld het budget voor passend onderwijs, dat ingezet kan worden voor het bekostigen van hulpmiddelen voor op school. Ook kunnen soms bepaalde kosten voor dyslexiehulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld software, worden afgetrokken van de inkomstenbelasting bij Aftrek (specifieke) zorgkosten. Voor bepaalde hulpmiddelen, bijvoorbeeld hulpmiddelen voor studeren of werken, kunt een verzoek voor een voorziening indienen bij het UWV. Het UWV bepaalt vervolgens aan de hand van uw situatie of en wat er voor u wordt vergoed. Meer informatie vindt u op onze pagina over het verkrijgen van hulpmiddelen via het UWV.
Voor sommige hulpmiddelen bestaat een vergoeding vanuit de basisverzekering via uw zorgverzekeraar. Hier geldt de eigen bijdrage, maar misschien heeft u ook een hoger eigen risico of een aanvullende verzekering. Neemt u vooral contact op met uw eigen zorgverzekeraar. Meer informatie vindt u op onze pagina over de Zorgverzekeringswet.
Meer informatie
- Impulsenwoortblind.nl: belangenvereniging die opkomt voor mensen met ADHD, ADD, dyslexie en dyscalculie en hun verwanten. De website bevat informatie over dyslexie, heeft een dyslexie vragenlijn en er worden regelmatig (online) evenementen georganiseerd.
- Stichtingdyslexienederland.nl: Stichting Dyslexie Nederland zet zich in voor het overdragen van wetenschappelijke kennis van dyslexie naar professionals in onderwijs en zorg. Op de website vindt u onder andere informatie over de dyslexieverklaring.
- NKD.nl: Website van Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie. Bevat informatie over dyslexie voor cliënten, professionals, het onderwijs en de overheid.
- Dyslexiecentraal.nl: digitaal platform met informatie over leesproblemen en dyslexie in onderwijs en zorg.
- Dyslexiehulpmiddelen.nl: samenwerkingsverband Zuyd Hogeschool, Balans, Eizt en Dyslexie Centraal. Bevat informatie over verschillende hulpmiddelen bij dyslexie.
- Ondersteuning vanuit het UWV? Inspiratieverhaal van Tys Damhuis.