Deel deze pagina via:

Tips bij schoffelen en harken

Tips, hulpmiddelen en alternatieven voor schoffelen en harken bij verminderde kracht of eenhandigheid of als u in een rolstoel in de tuin werkt.

Inhoud

Laatst bijgewerkt op: 29-05-2024

Voorbereiding

Zorg dat het tuingereedschap past bij uw lengte. Een te lange of te korte steel kan zorgen voor onnodige spanning in uw rug of armen.
Zorg dat uw rug recht blijft tijdens het harken of schoffelen. Buig niet te veel en draai niet vanuit de romp.
Als u lang bezig bent, wissel regelmatig van hand om overbelasting aan één kant te voorkomen.
Buig door uw knieën en gebruik de kracht van uw benen om te duwen en te trekken, niet alleen met uw armen en rug.
Neem pauzes om te rusten en uw spieren te ontspannen. Verdeel het werk in kleinere stukjes of onderdelen.
Houd het tuingereedschap scherp, dat voorkomt dat u onnodig kracht moeten zetten.
Zoek naar licht tuingereedschap. Gereedschap voor kinderen kan ook prettig zijn om te gebruiken.

Schoffelen en harken met minder kracht

Gebruik verdikkingen of (tuin)handschoenen met een antisliplaag om het tuingereedschap beter vast te kunnen houden.
Als u polsklachten hebt of uw pols minder goed kunt buigen, is het lastiger om de steel vast te houden. Gebruik dan eventueel een dwarsgreep (D-greep of verticuteergreep) of T-(hand)greep. U kunt zo makkelijker kracht uitoefenen op de steel. Zet de greep iets lager op de steel, u kunt dan kracht zetten zonder uw schouders op te trekken.

D-greep of verticuteergreep voor bevestiging aan een steel.

Hebt u geen of te weinig kracht om de greep vast te houden en de bewegingen te maken? Fixeer dan uw hand om de steel of de T-(hand)greep met klittenband of een hulpmiddel.
Loop mee met de beweging en werk dicht bij uw lichaam. Dit kost minder kracht. U haalt dan de kracht uit uw benen en niet uit uw armen en romp.

Schoffelen en harken met één hand

Zorg dat u lange mouwen draagt en stop de steel in de mouw. Met uw sterke hand pakt u vervolgens de steel en door gebruik van uw benen en uw arm beweegt u de schoffel/hark heen en weer. Doordat de steel in uw mouw zit, kan deze minder heen en weer bewegen en hebt u meer sturing. Het kost u bovendien minder handkracht.
Om tuingereedschap met één hand te gebruiken, kunt u een extra greep met onderarmondersteuning gebruiken. Deze armfixeerder geeft veel meer controle over het gereedschap.
U kunt het tuingereedschap ook aan een elleboogkruk vastmaken (in plaats van de eigen steel)

Bron:
Aanpassingen Merem, Revalidatie techniek, armfixeerder met universele greep. Active hands.

Schoffelen en harken vanuit de rolstoel

Zoek naar een handige lengte van de stok. Een kortere steel lijkt logisch vanuit zittende positie, maar is niet per definitie handiger. Een ‘gewone’ lange steel kan helpen om makkelijker de beweging te maken en te sturen bij de beweging. Zie ook onderstaande video van af minuut 4.50:

YouTube video thumbnail — Anthony Becker (Engels gesproken) Bron:
Illinois Public Media

Een uitschuifbare steel kan handig zijn om de verschillende lengtes uit te proberen en om het gereedschap gemakkelijker mee te nemen.
Zorg voor gemakkelijk te bereiken tuinborders, die niet te groot zijn.
Hebt u een slechte rompbalans en zit u in een rolstoel? U kunt meer kracht uitoefenen door uzelf met een sjaal of (klitten)band op borsthoogte aan de rugleuning van de rolstoel vast te zetten.

Alternatieven  

U kunt ook schoffelen met een hak. U trekt de hak naar u toe en snijdt daarmee het onkruid af. Wanneer u uw armen beter kunt buigen dan strekken, is dit zeker het proberen waard.
Schoffelen en harken is bedoeld om het onkruid weg te halen. U kunt voorkomen dat er onkruid gaat groeien in uw tuin. Dit kan bijvoorbeeld met mulchen (bedekken van de grond rondom de planten met bv boomschors, snoeiafval of bladeren). Het bedekken van de grond met bodembedekkerplanten (bijv. klein maagdenpalm) werkt hier ook goed voor.
U kunt de plantjes ook verbouwen in anti-worteldoek, waarin u openingen laat voor uw plantjes.

Meer informatie  

Bekijk de verschillende tips en hulpmiddelen voor tuinieren op de Hulpmiddelenwijzer.
Filmpje over hoe u met een grijphulpmiddel (Active hands) tuiniert:

Bron

Deze pagina is gemaakt in samenwerking met de ergotherapeuten van ErgHandig.

Gerelateerde hulpmiddelen

Een ergonomische bladruimer maakt het tuinieren lichter omdat u niet steeds hoeft te bukken bij het opruimen van tuinafval. Ook is de bladruimer gemaakt van licht materiaal en eenvoudig in gebruik.

Een aangepaste bezem is handig als vegen met een gewone bezem te zwaar voor u wordt. De gebogen steel zorgt voor een rechte werkhouding tijdens het vegen waardoor vegen minder vermoeiend is.

De plantentafel is geschikt voor zittend tuinieren, bijvoorbeeld als u in een rolstoel zit. Valt bukken, lang staan en hurken u zwaar? Een plantentafel biedt de juiste werkhoogte voor u. Plantentafels worden ook kweekbakken, oppottafels of bloementafels genoemd.

Heeft u moeite met bukken en knielen? Met een kniel- en zitbankje komt u makkelijker overeind door de zijsteunen. Draait u het bankje om dan kunt u zittend werken in de tuin. U kunt het bankje natuurlijk ook in huis gebruiken, bijvoorbeeld bij het schoonmaken.

Wilt u graag tuinieren, maar heeft u moeite met het hanteren van een gewone gras- of snoeischaar? Er bestaan speciale aangepaste scharen voor tuinieren.

Het gereedschap is ontworpen om inspanning bij tuinieren weg te nemen. Het heeft een pistoolgrip handvat waardoor de pols in een natuurlijke houding staat en zorgt voor een stevige grip op het gereedschap zelf.

Met een ergonomische kruiwagen is het makkelijker en lichter om de kruiwagen te vullen, te duwen en te legen.

De T-handgreep is een extra hulpmiddel voor tuingereedschap met een lange steel. Het losse handvat bevestigt u zo dat het uw hand ondersteunt, u kunt meer druk zetten zonder dat het u veel kracht kost.

Wilt u graag tuinieren, maar hebt u niet voldoende kracht om te spitten? U kunt een woelvork gebruiken. Dat is lichter en biologisch beter voor de grond.

Wilt u graag tuinieren maar heeft u moeite met bukken? Of tuiniert u zittend vanuit een rolstoel of vanaf een tuinkruk? Met tuingereedschap met een verlengde steel kunt u zittend tuinieren.

Een ergonomische, lichtgewicht tuinhark die ook als schep en zeef is te gebruiken maakt het werk lichter en spaart uw rug.

Gerelateerde 'Handig om te doen's

Bij rugklachten is het lastig om te bukken. Tips kunnen het bukken vereenvoudigen en er zijn ook alternatieven waarmee u mogelijk de buk-beweging zelf kunt voorkomen.

Schoonmaken, vegen of bezemen kan u veel energie kosten. Met een goede houding en hulpmiddelen is vegen minder inspannend. Tips voor vegen met verminderde kracht, vegen met één hand en vegen als u in een rolstoel zit.

Het spitten of omscheppen van de grond in uw tuin kan een lastige en zware klus zijn. Zeker wanneer u uw handen minder goed kunt gebruiken, eenhandig werkt of in een rolstoel zit. Tips voor het gebruik van een schop of schep en alternatieven voor omspitten.

Heeft u arm- of handproblemen en kunt u niet lang staan bij werken in de tuin? Met tips voor technieken en hulpmiddelen kunt u zelfstandig uw tuin onkruidvrij maken.

Als u pijn ervaart of een beperkte arm- en handfunctie heeft kan tuinieren veel energie kosten. Tips voor planten, verpotten en zaaien.

Heeft u moeite met het gebruiken van uw handen en armen of zit u in een rolstoel dan kan het maaien van het gras een zware klus zijn. Met tips en hulpmiddelen kost het u minder energie.

Heeft u pijnlijke handen, problemen met uw arm en handfunctie of kunt u (tijdelijk) maar één hand gebruiken? Tips en hulpmiddelen kunnen u ondersteunen bij het water geven van de planten in uw tuin, ook als u in een rolstoel zit.

Knielen kan lastig zijn als u een beperkte spierkracht heeft in uw benen en armen of bewegingsbeperkingen en/of gewrichtsklachten in enkels, knieën, heupen of rug. Dit kan komen door een aandoening, trauma of een hogere leeftijd. Tips hoe u het beste kunt knielen en weer opstaat, maar ook alternatieven om laag bij de grond iets te doen zonder te knielen.

Tuinieren is een gezonde activiteit. Het werkt ontspannend maar tuinieren is ook zwaar werk. Vooral als u moeite hebt met bukken, of minder mobiel bent en niet meer zo veel kracht hebt. Hoe tuiniert u met meer gemak?

Meer hulpmiddelen en 'Handig om te doen's bij:

Tuinieren

Deel deze pagina via:

Betrouwbare informatie over hulpmiddelen

De Vilans Hulpmiddelenwijzer werkt samen met ergotherapeuten en andere experts om zo betrouwbare informatie en tips voor u te verzamelen.

De Hulpmiddelenwijzer wordt gemaakt door Vilans, kennisorganisatie voor zorg en ondersteuning, met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Over ons