Tips steunkousen aan- en uittrekken

Voorbereiding

• Zorg voor schone handen en korte nagels zonder haakjes. Draag geen sieraden. Zo voorkomt u beschadigingen aan uw kous.
• Verzorg uw voeten goed en let erop dat de voeten ook glad zijn, zonder eelt, haakjes en scherpe teennagels. Zorg dat uw voeten en benen droog zijn. U kunt uw voeten eventueel licht inwrijven met talkpoeder.
• Gebruik geen crème voordat u uw kous aantrekt. Dit maakt het aantrekken lastiger en de crème kan het rubber en de elasticiteit aantasten. U kunt uw huid na het uittrekken van de steunkous verzorgen met crème, de huid kan door het dragen van steunkousen namelijk uitdrogen. 

Aantrekken steunkousen

Stappenplan

• Stap 1: Trek de steunkous meteen aan bij het opstaan en neem hier genoeg tijd voor. De benen zijn na het opstaan het dunst, in de loop van de dag worden de benen en voeten dikker en gaat het aantrekken moeilijker.
• Stap 2: Zorg dat u stevig zit op de rand van het bed, bank of op een stoel. 
• Stap 3: Keer de steunkous vanaf de voet binnenstebuiten. Het voetgedeelte blijft dus in de kous.  
• Stap 4: Rek het voetgedeelte met twee handen goed uit en trek het voorzichtig over uw voet, tot aan de wreef. Het voetgedeelte zit nu op zijn plaats.
• Stap 5: Pak de kous stevig vast aan de boord, breng de kous over de hiel en daarna omhoog, totdat het moeilijk wordt.
• Stap 6: Sla de bovenrand nu om, zo dicht mogelijk bij de enkel. Trek aan dit dubbelgeslagen stuk de kous zo hoog mogelijk op. Herhaal dit tot het enkelgedeelte over de hiel is.
• Stap 7: Sla dan het bovendeel van de kous verder om en trek de kous op totdat deze goed zit.
• Stap 8: Sla het omgeslagen deel van de steunkous terug. Verdeel de kous over het been zodat er geen plooitjes zijn en de naad (als die er is) achter op het been zit. Let erop dat de steunkous niet te hoog opgetrokken is. Verdeel in zo’n situatie de kous opnieuw over het been. Met antisliphandschoenen gaat dat makkelijker. Gebruik een antislipmatje op de vloer om de kous rond de voet op de plaats te wrijven. Laat de boord nooit omgeslagen zitten.

Bij moeite met reiken en bukken kunt u een stevige voetensteun of opstapje gebruiken om uw voet dichterbij brengen. Zet de steun zo mogelijk tegen een muur aan, dan kan deze niet verschuiven. Lukt het zelfstandig aantrekken niet? Vind via onze Keuzehulp steunkousen en elastische therapeutische kousen aan- en uittrekken hulpmiddelen die u hierbij kunnen ondersteunen

Uittrekken steunkousen

Stappenplan

• Stap 1: Trek de kous zo laat mogelijk uit. Liefst net voor het naar bed gaan. Doet u de kousen eerder uit? Blijf dan zoveel mogelijk na het uittrekken met de benen omhoog zitten.
• Stap 2: Pak de steunkous of therapeutische elastische kous bij de boord. Trek deze naar beneden, tot over de voet. 
• Stap 3: Stroop de kous naar beneden tot aan de enkel. Plaats twee gestrekte vingers of de duim tussen de steunkous en de hiel en ‘wip’ hem over de hiel. 
• Stap 4: Gebruik crème of zalf om uw huid te verzorgen.

Gebruik een voetenbankje wanneer bukken en reiken naar de voeten lastig is. Lukt het zelfstandig uittrekken niet? Vind via onze Keuzehulp steunkousen en elastische therapeutische kousen aan- en uittrekken hulpmiddelen die u hierbij kunnen ondersteunen.

Hulpmiddelen

Keuzehulp

U kunt gebruik maken van de Keuzehulp steunkousen en elastische therapeutische kousen aan- en uittrekken op de Vilans Hulpmiddelenwijzer. 

Bij verminderde kracht

Er zijn veel verschillende weerstandverlagende aan- en uittrekhulpmiddelen te koop. Met hulpmiddelen als een glijzak, halve koker en flexibele dubbelwandige rol gaat de steunkous gemakkelijker over de hiel en het onderbeen. Dit maakt het voor u eenvoudiger om de kousen aan te trekken, maar ook voor degene die u helpt met het aantrekken. 

• Wrijf de gehele kous over de hiel en het onderbeen. Dit doet u door de kous met beide handen geheel te omvatten en langs de zijkanten van uw hiel en onderbeen naar boven te ‘stropen’. U blijft de hele tijd druk zetten met uw handen. Het helpt om de handpalmen wat nat te maken of gebruik te maken van antisliphandschoenen. Alternatief is een tuin-of keukenhandschoen met antislip. Ook daarmee heeft u meer grip op de kous.
• Een glijzak verlaagt de wrijving door de gladde laag. U hoeft geen 2 lagen steunkous over elkaar heen te trekken, de glijzak zit ertussen. De glijzak moet na het aandoen van de steunkous onder de steunkous uitgetrokken worden. Dat kan naar u toe en via de kuit omhoog. Of via de teenzijde en van u af. 
• Trek de glijzak met kleine rukjes uit de kous, dat is minder zwaar dan de glijzak in één keer verwijderen. Voor beide soorten vergt dit een redelijke arm- en handkracht. Bij naar u toe trekken kunt u meer kracht zetten.
  • U kunt het verwijderen lichter maken door een glijzak met een lus te gebruiken en daar uw hele hand in te haken. U hoeft de glijzak dan niet met de vingers vast te houden, wat meer kracht vraagt.  
  • Zit de lus aan de teenzijde? Bevestig deze aan een stevig voorwerp, bijvoorbeeld een haak aan de muur of een dievenklauw bij een deur. U verwijdert de glijzak door uw been naar u toe te trekken.
• Een stoffen of papieren slofje, ook wel een zijden sokje of glijsokje genoemd, wordt standaard meegeleverd bij TEK met een open teenstuk. Dit slofje beschermt tegen scherpe teennagels en vergemakkelijkt het aantrekken.

TIP Gebruikt u steunkousen met dichte tenen? Let er dan op hoe u het hulpmiddel na het aantrekken van de steunkous kunt verwijderen. Via de teenzijde gaat dit immers niet.

Bij moeite met bukken

Er zijn hulpmiddelen die de afstand tussen uw handen en voeten overbruggen. U spant eerst de steunkous om het armverlengend hulpmiddel om daarna de kous aan te trekken. Dit kost enige voorbereiding. Er is een frame voor therapeutische kous, hand en frame voor therapeutische kous, staand. Houd rekening met de volgende punten: 

• Heeft u voldoende arm en handkracht? U moet de opening van de kous uit elkaar te trekken om de voet erin te doen én de kous moet om het hulpmiddel gedaan worden.
• Kunt u maar één hand gebruiken? Kijk of u de kous met één hand op het hulpmiddel krijgt. En bekijk ook goed of u het hulpmiddel mét kous met die ene hand omhoog krijgt.   
• Heeft u een goede stafunctie? Dan kunt u ín het hulpmiddel stappen in plaats van omhoog te bewegen. U heeft hiervoor wel een goede balans nodig. Houdt u ergens aan vast om vallen te voorkomen.
• Als u te maken heeft met geheugen of cognitieve problemen kan een hulpmiddel met voorbereiding en speciaal te volgen stappen misschien te ingewikkeld zijn.

Voor het uittrekken van uw steunkousen kunt u een schoenlepel speciaal voor steunkousen, glijzak of frame voor steunkous, hand gebruiken.

Bij overbelasting

Er zijn elektrische aantrekhulpmiddelen en elektrische uittrekhulpmiddelen die het dagelijks aan- en uittrekken van steunkousen minder belastend maken. Met een elektrische hulpmiddel kunt u de steunkous of therapeutische elastische kous (TEK) zelfstandig aan of uittrekken als u minder kracht heeft in uw handen, schouderklachten, verminderde conditie heeft of als er overbelasting dreigt. Let er wél op dat u de knoppen voor de bediening snapt en kunt gebruiken.

Belangrijk om te weten 

• Zit u in een rolstoel en staan uw voeten iets naar achteren ten opzichte van uw knieën? Dan is de kans groot dat er een plooi ter hoogte van uw wreef ontstaat. De plooi kan bij steunkousen zorgen voor afknelling en kans op wonden, dus zorg dat uw voeten zo ver naar voren staan zodat deze plooi verdwijnt.  
• Op de website van de leverancier en via YouTube vindt u duidelijke plaatjes en filmpjes. Dit geeft u veel informatie. Samen met de tips hierboven kunt u bekijken of het hulpmiddel past in uw situatie.
• Heeft u geen mogelijkheid om uw voet te spitsen? We bedoelen hiermee het naar beneden bewegen van de voet ten opzichte van uw enkel (plantairflexie). Kies dan bij voorkeur voor een weerstandverlagend hulpmiddel (glijzak of rol) of een frame dat in de hand gehouden wordt. Niet alle staande frames houden rekening met een grotere enkelhoek.    
• Ergotherapeuten hebben vaak een voorraad aan- en uittrekhulpmiddelen met verschillende eigenschappen. U kunt deze samen uitproberen, voordat u er één aanschaft.
• Vraag na bij uw zorgverzekeraar welke aan- en uittrekhulpmiddelen zij wel of niet vergoeden.

Alternatieven 

• Overleg regelmatig met uw huisarts over uw steunkousen. Heeft u ze nog nodig? 
• In plaats van steunkousen is er ook een compressiehulpmiddel dat met klittenband om het been vastgezet wordt. Hiervoor is een redelijke handkracht nodig. De banden kunnen eventueel aangepast worden met lussen als uw handfunctie minder goed is.

Meer informatie 

• Lees meer over het dragen, wassen en drogen van steunkousen op de Hulpmiddelenwijzer.
• Bekijk de verschillende hulpmiddelen voor het aantrekken van steunkousen.
• Meer hulp nodig? U kunt gebruik maken van de Keuzehulp steunkousen en elastische therapeutische kousen aan- en uittrekken op de Hulpmiddelenwijzer.