Tips bij haken

Haken met arm en handproblemen

Er zijn twee manieren waarop mensen hun haaknaald vasthouden: als een pen tussen duim, wijsvinger en middelvinger en in de hand. Als u problemen ervaart bij het haken, kan het helpen om te wisselen in de manier waarop u uw naald vasthoudt en de techniek die u gebruikt. Op YouTube zijn veel instructievideo’s te vinden over de verschillende werkhoudingen. 

Haaknaalden

• Er zijn haaknaalden van verschillende materialen zoals metaal, aluminium en carbon, hout of bamboe. 
• Haaknaalden met verdikte greep, softgrips en zogenaamde ergonomische grepen zijn fijn als de haaknaald in de hand wordt vastgehouden. U kunt de greep ook verdikken met greepverdikkers of pendriehoekjes, maar u kunt er ook isolatiemateriaal voor verwarmingsbuizen voor gebruiken. 
• Gebogen haaknaalden zijn fijn zijn als u de pengreep gebruikt.
• Een lange haaknaald of Tunische haaknaald, deze kunt u in uw oksel klemmen of gebruiken in een knitting belt.
• Haaknaalden met verlichte (LED) punt als u ook minder goed ziet.

Haaknaald vastzetten

Eenhandig haken kan door de haaknaald ergens in te klemmen en het werk langs de haaknaald te halen. U kunt dan kiezen tussen twee technieken om de haaknaald te bevestigen:  

Aan uw lichaam, bijvoorbeeld aan uw arm of hand:

• Dit kan door een (pols)bandje om uw (korte) arm te doen en hierin de naald te steken of de haaknaald in de brace om uw pols te steken. Het kan ook handig zijn om de haaknaald antislip te maken door om het uiteinde een elastiekje te draaien. De naald glijdt minder makkelijk uit de (te ruime) brace. 
• De Tunische haaknaald kunt u in uw oksel klemmen. Het klemmen in de oksel kan wel veel spierspanning vragen. 
• In een meer ontspannen houding kunt u werken door een knitting belt om uw heupen te gespen. Dit is een riem met een leren vakje gevuld met paardenhaar/wol met gaten waar je een (Tunische) haaknaald insteekt. Werken op heuphoogte is meer ontspannen en minder belastend voor de overige ledematen en gewrichten. Een nadeel kan zijn dat u hierbij met een te korte haaknaald slecht zicht op uw haakwerk hebt. 

   In de omgeving, bijvoorbeeld aan de tafel of een voorwerp:

• U klemt de haakpen met een breiblokje aan tafel. 

• Standaarden waar u de haaknaald in kunt klemmen. Afhankelijk van de vorm kan de standaard op tafel staan, aan de tafel geklemd worden of wordt de standaard onder uw bovenbeen op zijn plaats gehouden. 

• U kunt ook proberen om andere voorwerpen te gebruiken om de haakpen mee op zijn plaats te houden. Denk aan een tablet-/telefoonhouder die u vastzet op een tafel of armleuning en waar u de haaknaald in klemt. De tablet-/telefoonhouder kunt u vaak op de juiste hoogte zetten, zodat u in een ontspannen houding met uw armen kunt werken (heuphoogte) en de armen -zoveel mogelijk- zijn gesteund. 

Haaktechniek 

Bij bovenstaande oplossingen is de haaknaald steeds op eenzelfde punt en moet u de draad langs de naald halen met uw werkhand. Er zijn op YouTube veel instructievideo's te vinden voor hoe u de draad langs de haaknaald haalt. Zoektermen zijn ‘eenhandig haken’ en ‘one handed crochet’. In onderstaande Engelstalige video legt een vrouw vrij gedetailleerd uit hoe ze eenhandig haakt en geeft ze handige tips. De uitdaging zit in het doorhalen van de naald zonder dat de steek van de naald schiet. 

Soms kiezen mensen ervoor om de draad/het haakwerk te fixeren en de haaknaald langs de draad te halen zoals te zien in de video: Weerhandig creatief - Diane van der Struijk laat eenhandig haken zien.

De werkwijze in deze video is wel belastend voor uw werkhand, omdat u veel bewegingen met de arm maakt in de uiterste bewegingshoeken van de pols. U kunt het haakwerk ook met uw arm kunnen fixeren op bijvoorbeeld uw bovenbeen of de tafel. Video: How to crochet with one hand (Juliart)

Draadspanning behouden

Bij haken is het belangrijk om de juiste draadspanning te behouden. Veel mensen doen dit door de draad om een vinger, bijvoorbeeld de pink, te draaien of tussen de vingers door te weven. 

• Bij geen of een verminderde vingerfunctie en goede armfunctie kunt u de draad een paar keer om uw arm draaien.  
• U kunt de werkdraad ook op spanning houden door de draad over uw nek te halen, waardoor de draad iets weerstand krijgt en er een lichte spanning op de draad ontstaat. Of gebruik een breipin die u op uw kleren vasthaakt. Als het vasthaken lastig is, kunt u de breipin ook vastmaken aan een keycord. Deze is makkelijker om te doen. Een nadeel kan zijn dat de pin wat meer kan schuiven. 

• Er zijn draadgeleiders te koop die u om de linker wijsvinger schuift. Daardoor hoeft u minder met uw wijsvinger de draad te klemmen. U kunt ze ook eenvoudig maken van spalkmateriaal of zelfs haken. 

• Als u een houder voor uw haakpen gebruikt: Leg de eerste knop of steek iets verder op de draad en zorg dat u 20 centimeter losse draad hebt. Dit uiteinde klemt u ergens onder of achter. Zo creëert u draadspanning. Een voorbeeld ziet u in One Handed Crochet Aid - Demonstration TADACT - YouTube 

Belangrijk om te weten  

• Werk vanuit het midden van de bol garen. De bol heeft dan minder de neiging om weg te rollen. U kunt hiervoor ook een plastic bakje gebruiken waar u de bol in legt. Er zijn ook wolhouders te koop. Deze zijn er in verschillende uitvoeringen. Bijvoorbeeld als plastic bakje met deksel of een houten houder met pin die ronddraait.  
• Een schaar met veer kan handig zijn als u duimproblemen hebt. Zorg in ieder geval voor een scherpe schaar. 

Meer informatie  

• ‘Handwerken zonder klachten’ van Kerensa Douma en Mariëtte van Oostveen is een Nederlandstalig boek dat veel tips en trucs geeft voor mensen met met name hand- en polsklachten.  
• Bekijk de verschillende hulpmiddelen voor borduren, breien en naaien op de Hulpmiddelenwijzer.