Dementie en eten en koken

Voorbereiden

Voedselveiligheid

Het is belangrijk om op de houdbaarheidsdatum van voedsel en drank te letten. Van bedorven eten kunt u voedselvergiftiging krijgen. U kunt de voedselveiligheid vergroten door:

• Op eten en drinken een duidelijke sticker te plakken met de houdbaarheidsdatum.   
• Een koelkastmagneetbord of planbord te gebruiken om het product en houdbaar-tot-datum op te schrijven.
• Restjes sowieso niet langer dan twee dagen te bewaren.

Overzicht houden

Een maaltijd voorbereiden en maken bestaat uit veel stappen. Het kan helpen om de stappen simpel en overzichtelijk te houden en op papier te zetten. Dit kan per maaltijd, per recept maar ook per dag. Andere voorbeelden om het uzelf eenvoudiger te maken:

• Gebruik eenvoudige en bekende recepten.
• Werk met zo min mogelijk materiaal: pannen, bestek en kommetjes.
• Hang een planbord aan de muur voor het overzicht. 
• Plak labels op potten als u niet kunt zien wat erin zit. Dan weet u wat u in huis hebt. 
• Doe keukenspullen die u eigenlijk niet gebruikt weg. Ook dat geeft overzicht, zeker in uw kastjes. 
• Voor de boodschappen maakt u een standaardlijstje per maaltijd aangevuld met andere producten die u nodig hebt. 

Veilig gebruik kookplaten

Er zijn verschillende soorten kookplaten. Een keramische-, elektrische- of inductiekookplaat is veiliger dan een gasfornuis. Maar als u altijd gewend bent om op een bepaalde kookplaat te koken is het lastig om te veranderen van kookplaat. Dan is de oude vertrouwde manier beter.

Hoe kunt u de veiligheid bij koken verbeteren?

• Er zijn fornuisknopbeschermers die voorkomen dat u de knoppen per ongeluk aanzet.
• Met een kookplaatbeveiliging voorkomt u dat het gas blijft aanstaan als het vuur uitgaat. Bij elektrische kookplaten zorgt een kookduurbegrenzer er voor dat kookplaten na een bepaalde tijd automatisch uitgaan. Overkookbeveiligers voorkomen gevaarlijke situaties door overkoken.
• Een fornuisrek voorkomt dat een pan van het fornuis valt of dat u per ongeluk een pan van het fornuis stoot.
• En natuurlijk kan een kookwekker die in iedere huishoudwinkel te koop is, helpen om niet te vergeten dat u iets aan het koken bent.

Koken

Voorbereiding

• Doe het koken stapsgewijs Denk hierbij aan het schoonmaken en snijden van groenten, schillen van de aardappelen, aanbakken van (vegetarisch)vlees of vis.
• Doe de deeltaken ná elkaar en niet gelijktijdig, bijvoorbeeld eerst alle voorbereidingen (schillen en snijden) en ga daarna pas alles bereiden.  U kunt dit ook over de dag verspreiden.
• Houd het werkblad opgeruimd Zet spullen die niet meer nodig zijn, terug in de kast of weg in de vaatwasser. Dit biedt overzicht en u heeft voldoende ruimte om te werken.
• Werk met goed ‘gereedschap’ Kies een scherp mes of haakmes. Uitjes of wortelen (harde groenten) snijdt u makkelijker met een glad mes; een kartelmes is fijn bij zachte groenten zoals tomaat, een grof kartelmes voor brood.
•  Vervang uw fluitketel voor een waterkoker. Een lichtgewicht of kleiner model is minder zwaar. Bij een glazen waterkoker kunt u makkelijk zien hoeveel water er in zit. Voordeel is ook dat een waterkoker automatisch afslaat als er geen water (meer) in zit.

Met de magnetron

Met een magnetron kunt u natuurlijk een bevroren en/of kant-en-klaar maaltijd klaarmaken. Maar tegenwoordig kunt u er ook op een veilige manier verse maaltijden mee maken. Voordelen: u hoeft geen pannen af te gieten en u kunt de kookplaat niet vergeten uit te zetten. Er zijn verschillende hulpmiddelen voor het koken met een magnetron: een eierkoker waarmee u een eitje zonder water kookt, een rijstkoker of u een stoomkoker waarmee u in één keer een volledige maaltijd kookt.

Is een magnetron nieuw voor u? Begint u dan met de aanschaf van een kookboek voor de magnetron.

Handige keukenhulpjes

Er zijn heel veel keukenhulpjes die van pas komen bij het klaarmaken van eten. In de Hulpmiddelenwijzer staan alle hulpmiddelen voor maaltijdbereiding bij elkaar. U kunt zelf bekijken welke hulpmiddelen in uw situatie van pas komen. We lichten er een paar voor u uit:

• Kookmandjes lijken op frituurmandjes en zijn handig om aardappelen en groenten in te koken. Zodra het eten gaar is, tilt u het mandje eenvoudig uit de pan. Alternatief is een afgietdeksel met klem om eenvoudig en veilig een pan af te gieten.
• Een opener voor schroefdeksels. Als u weinig kracht in uw handen heeft, is het vaak lastig om een schroefdeksel van een pot of fles open te draaien. Met een speciale opener kunt u alle deksels makkelijk open draaien.

Eten

Na het koken wilt u genieten van uw zelf klaar gemaakte maaltijd. Wij hebben voor u alle tips en hulpmiddelen bij eten op een rijtje gezet. We lichten er een paar voor u uit:

• Als het eten niet meer zo snel gaat kunt u een warmwaterbord gebruiken waardoor uw eten langer warm blijft. 
• Er is een bordrand waardoor u het eten eenvoudiger op uw lepel of vork krijgt. Of gebruik speciaal bestek.
• Placemats met antislip materiaal. Uw bord verschuift niet en de placemat is eenvoudiger schoon te maken en weg te bergen. 

Meer informatie

Op de Hulpmiddelenwijzer vindt u informatie over hulpmiddelen bij dementie. Verder vindt u op de Hulpmiddelenwijzer ook hulpmiddelen die niet specifiek voor mensen met dementie zijn gemaakt, maar wel goed van pas komen. Zoals drinkbekers, alarmsystemen en gordijnen die automatisch sluiten. Bekijk hier alle hulpmiddelen bij dementie.

Deze pagina is onderdeel van onze reeks Hulpmiddelen bij dementie.