Hulpmiddelen bij het lopen

We lopen wat af in ons leven. Maar wat doet u als het lopen niet meer zo goed gaat? Er bestaan allerlei praktische loophulpmiddelen die u het lopen nét wat makkelijker kunnen maken. Met de informatie op deze pagina is het voor u gemakkelijker om, samen met uw mantelzorger, arts of therapeut, uit het grote aanbod aan producten een keuze te maken.

Welke loophulpmiddelen zijn er?

Voorbeelden van loophulpmiddelen zijn looprekken, krukken of wandelstokken, rollators en rolstoelen. Daarmee kunt u zich toch lopend of rollend voortbewegen. In- en buitenshuis. Ook zijn er diverse aanpassingen voor trappen zoals extra traptreden of een speciale leuning om via de trap naar boven of beneden te gaan.

Op deze pagina vindt u voornamelijk informatie over looprekken en rollators: de verschillen, de voor- en nadelen en tips. Beide hulpmiddelen geven extra ondersteuning wanneer u zelfstandig nog kunt en wilt blijven lopen. Bekijk hier alle hulpmiddelen bij bewegen.

Looprekken

Looprekken zijn doorgaans niet uitgevoerd met allerlei extra's zoals een zitting, een boodschappenmandje, een stokhouder of een dienblad. Het is een rek dat voornamelijk bedoeld is voor gebruik binnenshuis. Een looprek geeft u stabiele en veilige ondersteuning.

Soorten looprekken

Looprekken zijn in twee varianten te verkrijgen: voor een aangepaste ruime woonomgeving en voor een omgeving met obstakels. Als uw woning niet is aangepast en u smalle deuren heeft, mag het looprek niet te breed zijn. Het moet dan ook mogelijk zijn om kleine hoogteverschillen als drempels en opstapjes te overbruggen. In een aanpaste, ruime omgeving zijn deze eisen minder belangrijk.

De meeste looprekken zijn uitgevoerd zonder wielen. Zeker wanneer u erg zwaar op het rek moet steunen, is het niet verantwoord om een rollend looprek te gebruiken. Het looprek is eigenlijk ook een soort stapsteun. Het is namelijk nauwelijks mogelijk om met een looprek goed door te lopen. U zult steeds een stap moeten zetten, dan het looprek naar voren bewegen en vervolgens zet u weer een stap.

Een rollend looprek heeft onder de voorpoten twee wielen. De poten
aan de achterzijde zijn voorzien van rubberen doppen. Als u de achterzijde niet optilt, glijdt het looprek dus niet zomaar weg. Als u de achterzijde wel optilt, kunt u het rek gemakkelijk naar voren rollen. U kunt steeds behoorlijk op het rek steunen om een paar stappen te nemen. Een kwalitatief goed looprek is daar stabiel genoeg voor. Een rollend looprek is vooral geschikt voor mensen die moeite hebben om het rek op te tillen.

Rollators

Vaak heeft de rollator een zitting en soms ook een boodschappenmandje, dienblad of stokhouder. Deze accessoires zijn al dan niet bij de prijs inbegrepen. Voor uzelf kunt u vooraf vaststellen welke extra's voor u van belang zijn.

Soorten rollators

Naast deze uiterlijke kenmerken zijn er nog meer verschillen tussen de diverse soorten rollators. Die hebben te maken met stabiliteit, ondersteuning en de manier waarop u zich verplaatst. Binnen de rollators onderscheiden we de 'doorloophulp' en de 'stapsteun'.

Elk type is er zowel voor een aangepaste, ruime omgeving als voor een omgeving waarin u obstakels tegen kunt komen. In een omgeving met obstakels moet u smallere doorgangen kunnen nemen en moet de rollator gemakkelijker manoeuvreerbaar zijn. De wendbaarheid en ook de ondergrond waarop u de rollator gebruikt, stellen tevens eisen aan de wielen.

Welk model rollator het meest geschikt is, wordt bepaald door de mogelijkhe­den en wensen van de gebruiker. Ook spelen de omstandigheden, waaronder de omgeving waarin het loophulpmiddel wordt gebruikt, een rol.

Doorloophulp (met grote stapdiepte)
Als u tijdens het lopen de rollator voortbeweegt zonder er zwaar op te steunen, kan een doorloophulp een oplossing voor u zijn. U kunt achter deze rollator in normale pas doorlopen. Welke soort voor u het meest geschikt is, is onder andere afhankelijk van de mate waarin u steun nodig heeft.

Stapsteun (met drukrem)
Kunt u niet meer gemakkelijk doorlopen en moet u steeds kleine stapjes nemen? Dan vraagt dat ook het een en ander van uw rollator. U zult er namelijk zwaarder op steunen. Zo'n stapsteun moet tijdens het stappen of het naar voren bewegen van de benen stabiel stil staan. Dat kan gebeuren door een drukrem die werkt als op de handgrepen wordt gedrukt.

Daarnaast kan er een parkeerrem op zitten, die u kunt inschakelen om goed stevig stil te staan en te gaan zitten. Drukremmen reageren op kleine verschillen en zijn daarom ook geschikt voor mensen met gewrichtsaandoeningen in de handen, polsen of armen.

Driewielrollators: minder stabiel
Stapsteunen en doorloophulpmiddelen hebben 4 wielen. Maar, hoewel ze steeds minder gebruikt worden, zijn er ook nog rollators met 3 wielen (1 voor en 2 achter) op de markt. Het voordeel van deze rollators is dat ze vanwege hun compacte afmetingen en kleine draaicirkel geschikt zijn voor gebruik in kleine ruimtes. Ook nemen ze ingeklapt minder ruimte in beslag. Maar, deze rollators zijn minder stabiel dan rollators met 4 wielen.

Overige loophulpmiddelen

Er zijn nog andere vormen van loophulpmiddelen.

Krukken of stokken

Krukken bieden u steun bij (tijdelijke) loopproblemen. U kunt deze huren of lenen, ze worden niet vergoed. Er zijn diverse soorten stokken die, als het lopen moeilijker gaat, goede ondersteuning bieden.

Loopfietsen of steppen

Er zijn (elektrische) loopfietsen en steppen verkrijgbaar. Ook deze zorgen voor minder druk op uw gewrichten. Een loopfiets voor volwassenen kan heel handig zijn als u niet zo lang kunt lopen en extra steun dus fijn is. 

Aandachtspunten loopfiets

Wat is belangrijk bij het kiezen van een loopfiets? Op een rij:

• Gaat u met de loopfiets op pad, bijvoorbeeld met de auto of het openbaar vervoer? Let dan op het gewicht en de opvouwbaarheid en kies voor een klein model. Deze wegen vaak tussen de 8 en 10 kilo en zijn daardoor makkelijk op te tillen. Deze loopfietsen beschikken altijd over 2 wielen en een kleine handrem. U kunt er niet zo veel mee vervoeren, maar er vaak wel een mandje bevestigen. Een kleine loopfiets is niet enorm stabiel.
• Kunt u zelf stabiel lopen of heeft u extra steun nodig? U kunt kiezen voor een driewielloopfiets. De 2 wielen zitten voor, het kleine wieltje achter. Sommige modellen zijn inklapbaar. Deze loopfiets kan ervaren worden als goed alternatief voor de rollator.
• Als u het zelf niet lang volhoudt om te lopen met een loopfiets, is elektrische ondersteuning prettig.
• Er zijn ook loopfietsen met grotere wielen verkrijgbaar. Deze zijn enorm stevig. Hierboven genoemde modellen zijn ook elektrisch verkrijgbaar. 
• Neemt u spullen mee onderweg, dan is een bagagerekje of mandje handig. Een mandje kan op alle loopfietsen, maar een bagagerekje zit alleen op bepaalde modellen.

Aandachtspunten step

Wat is belangrijk bij het kiezen van een elektrische step? Op een rij:

• Er zijn steps die een zadel hebben en daarmee lijken op een loopfiets. Op een step hoeft u niet continu uw benen te gebruiken en kunt u er toch makkelijk op uit.

Verkeersregels

Houd rekening met de volgende punten:

• Een loopfiets of step mag, net als een rollator, mee de winkel, het museum of andere openbare ruimten in.
• U mag ermee op de stoep, het fietspad en als die er niet zijn op de rijbaan.
• Met een elektrische loopfiets of step mag u alleen op de stoep met een snelheid tot 6 km/u.
• Gaat u harder dan 6 km/u, dan moet u op het fietspad of de rijbaan rijden.
• Zorg ervoor dat andere weggebruikers u goed kunnen zien of horen. Draag bijvoorbeeld een opvallende kleur en gebruik een fietsbel.

Waar moet u op letten bij de aanschaf?

Uit de beschrijving hierboven kon u mogelijk al opmaken welk loophulpmiddel voor u het meest geschikt is. Voordat u het hulpmiddel krijgt toegekend of het zelf aanschaft, is het verstandig bij een aantal punten stil te staan. Als bijvoorbeeld de rollator in de dagelijkse praktijk niet voldoet, heeft u er immers niets aan. Om die reden is het verstandig om eerst met uw arts of therapeut goed te overleggen over uw mogelijkheden, beperkingen en uw woonsituatie. U kent uw eigen situatie het beste en u kunt uw adviseur misschien wijzen op punten die hij of zij over het hoofd ziet.

Een hulpmiddel uitproberen

Vraag of u uw nieuwe loophulpmiddel eerst kunt uitproberen in de omgeving waar u het zult gebruiken. Vertel in ieder geval zo gedetailleerd mogelijk hoe uw thuissituatie is:

1. Wat wilt u kunnen doen? 
2. Wat kunt u nog zelf?
3. Waar wilt u het hulpmiddel gebruiken? Alleen binnen en/of ook buiten?

Ook spelen zaken als drempels, breedte van de deuren en soort vloerbedekking een rol. Door de rollator of het looprek van tevoren uit te proberen, ziet u meteen of het hulpmiddel aan uw wensen en mogelijkheden voldoet.

Stabiliteit

Het belangrijkste is dat een loophulpmiddel u voldoende stabiele ondersteuning krijgt. Dat betekent niet alleen dat het hulpmiddel technisch goed moet zijn, maar ook dat het geschikt is voor de manier waarop u het wilt gebruiken. Als u er stevig op steunt, moet het heel stabiel zijn ongeacht of u naar voren of naar achteren leunt. Ook als u aan één kant op de rollator of het looprek steunt, moeten er geen ongelukken kunnen gebeuren. 

Remmen

Behalve stabiliteit zijn er nog meer aspecten van veiligheid waar u op moet letten. Zo moet u de remmen goed kunnen bedienen. Remmen kunnen in knijp- en drukuitvoering geleverd worden. Het voert te ver hier in detail op alle verschillende soorten remsystemen in te gaan. Belangrijk is dat u al lopend achter de rollator uitprobeert of u goed kunt remmen. Probeer dat zo krachtig mogelijk, want bij een rollator met massieve banden komt het wel voor dat de remmen slippen.

Ook is het belangrijk dat de handgreep niet te wijd is en u hem gemakkelijk kunt bedienen. Als de rollator voorzien is van een zitje moet er ook een parkeerrem op zitten die u gemakkelijk zelf moet kunnen bedienen. Zonder parkeerrem is de kans op wegglijden als u gaat zitten te groot. In sommige gevallen moet u de rollator even loslaten om de parkeerrem te bedienen. Bij andere types is dat niet nodig. Uw vingers mogen niet bekneld kunnen raken.

Remkabels mogen niet uitsteken, waardoor u met de rollator achter uitstekende voorwerpen kunt blijven hangen. De meeste rollators zijn ook leverbaar met remsystemen die met één hand bediend kunnen worden.

Handgrepen

Handgrepen zijn verkrijgbaar in diverse soorten, variërend van eenvoudige hardplastic tot voorgevormde of schuimrubberen grepen.

Wanneer de standaard handgrepen voor u moeilijk te omvatten zijn, kunt u vragen of de rollator leverbaar is met onderarm-schaalsteunen. Deze zijn te combineren met zowel druk-, knijp- als parkeerremmen. Ook een duwbeugel in plaats van handgrepen is mogelijk, ook weer in combinatie met druk- en parkeerrem.

Hoogteverstelling

Zowel looprekken als rollators zijn in hoogte instelbaar. De juiste stand is afhankelijk van uw lichaamslengte. Het is erg belangrijk om de hoogte goed te laten instellen, omdat u anders een verkeerde loophou­ding gaat aannemen. Uw leverancier of adviseur zal deze instelling over het algemeen voor u verzorgen. Let ook op het bedieningsgemak van de verstelknopjes.

Afmetingen en gewicht

Het is van belang dat u een loophulpmiddel krijgt dat bij u en uw situatie past. Bent u klein behuisd, dan is een smal exemplaar, mits voldoende stabiel, voor u het meest geschikt. Vraag ook naar de afmetingen in ingeklapte of verkleinde toestand en ga na of u het loophulpmiddel dan goed kunt opbergen of meenemen in de auto of bij een bustocht. Ook het gemak waarmee u de rollator kunt inklappen is een punt van aandacht. Proberen u en uw mantelzorger dat dus voorzichtig uit.

Met het oog op het gebruiksgemak is het ook verstandig om op het gewicht te letten. Het hulpmiddel mag niet te zwaar zijn, u moet het over kleine drempels gemakkelijk een beetje kunnen optillen. Heeft u een fors postuur, onderzoek dan of u voldoende bewegingsruimte heeft binnen het looprek en let op de breedte en diepte van het rollatorzitje.

Wielen en banden

Denk ook aan de wielen van een rollator. Daarvoor is het belangrijk om te weten op welke ondergrond u de rollator of het rollend looprek gebruikt. Is dat een ondergrond met veel oneffenheden, dan zijn grotere wielen aan te raden, omdat daarmee gemakkelijker obstakels te nemen zijn. Kleine wielen blijven gemakkelijk vastzitten in grind of dik tapijt. Grote wielen daarentegen maken de afmetingen van de rollator wel groter.

Ook de uitvoering van de banden is een comfortfactor. Er zijn massieve, semi-massieve en luchtgevulde banden. Ieder hebben ze eigen kenmerken.

Massieve banden zullen niet prettig zijn op een ondergrond met veel hobbels, omdat u dan elke oneffenheid voelt. Luchtgevulde banden zijn wat dat betreft prettiger, maar u kunt natuurlijk een lekke band krijgen. Dat risico is beduidend kleiner bij anti-lekbanden. Bij beide moet u ervoor zorgen dat de bandenspanning op peil blijft, omdat het rollen anders niet zo soepel verloopt.

Zogenaamde semi-massieve banden combineren de voordelen van massieve en luchtgevulde banden. Deze worden ook het meest toegepast. Het hangt al met al erg af van uw persoonlijke voorkeur en omstandigheden welk type banden voor u het meest geschikt is. Uw therapeut of leverancier kan u ongetwijfeld goed van advies dienen.

Zitje en accessoires

De meeste rollators hebben een zitje. Erg fijn als u tijdens het lopen af en toe rustpauzes nodig heeft of bijvoorbeeld zittend wil afwassen. Er zijn ook rollators met een zitjes die een rugleuning hebben.

Bij rollators zijn accessoires verkrijgbaar, die het gemak van het hulpmiddel vergroten. Sommige accessoires kunnen tot de standaarduitvoering behoren.

Omdat u beide handen nodig heeft om de rollator te bedienen, kunt u niets anders meenemen. In dat geval is een boodschappenmandje of een dienblad erg handig. Het dienblad heeft soms tevens de functie van afdekblad van het boodschappenmandje. Het is verstandig om uit te proberen of u het dienblad en mandje gemakkelijk zelf kunt verwijderen.

Loopt u ook wel eens met een stok, dan is een stokhouder een handige accessoire. Let erop dat deze op een handige plaats zit, zodat de stok u niet in de weg zit en u hem gemakkelijk kunt pakken.

Wordt het loophulpmiddel vergoed?

De meeste loophulpmiddelen, zoals krukken en rollators, worden niet vergoed. Veel looprekken zijn te huur of te leen. Voor de loopfiets geldt wel vergoeding, door de zorgverzekeraar (Zvw). Voor elektrische loopfietsen geldt vergoeding vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Dit gaat via de gemeente die daarvoor meestal een speciaal WMO-loket heeft.

Het is dus mogelijk dat u een deel of zelfs alles zelf moet betalen. Dit hangt af van de wet of regeling, de uitvoerende instantie, uw (aanvullende) verzekering en uw financiële situatie. Op de Hulpmiddelenwijzer vindt u bij iedere soort hulpmiddel een kostenindicatie en meer over de vergoedingen. Of lees meer algemene informatie over vergoedingsregels en het verkrijgen van hulpmiddelen.

Meer informatie

• Gebruik de hulpmiddelenwijzer keuzehulp.
• Bekijk alle hulpmiddelen bij beweging.
• Lees ook onze tips voor bewegen en sporten.